Coronapiek nog niet bereikt, maar Poetin versoepelt lockdown

Per 12 mei is Rusland het op een na zwaarst door het coronavirus getroffen land met meer dan 230.000 besmettingen, een aantal dat al weken met meer dan 10.000 per dag toeneemt. Ook het Kremlin wordt steeds zwaarder getroffen: na premier Misjoestin heeft nu ook Poetins persvoorlichter Dmitri Peskov het virus. Ondanks het feit dat de coronapiek dus nog niet bereikt lijkt te zijn, kondigde president Poetin versoepeling van de landelijke maatregelen aan: vanaf nu zijn de regio's verantwoordelijk voor het coronabeleid. Intussen stapelt het bewijs zich op dat de sterftecijfers van corona in Rusland kunstmatig laag gehouden worden.

Op 12 mei steeg Rusland naar de tweede plaats wereldwijd wat het aantal coronabesmettingen betreft. Ruim 230.000 Russen zijn besmet (geweest) met het virus, waarmee alleen de VS nog zwaarder zijn getroffen. Over de hele maand mei groeit het aantal besmettingen in Rusland met meer dan 10.000 mensen per dag: op 10 mei werd met meer dan 11.600 nieuwe besmettingen een nieuwe piek in dagelijkse besmettingen bereikt. Meer dan de helft van de totale vastgestelde besmettingen is nog steeds in de stad Moskou, met meer dan 120.000 besmettingen.

Ondanks het sterk stijgende aantal besmettingen kondigde president Poetin aan dat de periode van verplichte sluiting van alle niet-essentiële bedrijven per 12 mei ophoudt. Deze periode, waarin bedrijven - met behoud van salaris voor hun werknemers - gesloten moesten blijven, duurde vanaf eind maart. Poetin benadrukte hierbij dat het vanaf dit moment aan de regionale overheden is om te besluiten of de maatregelen versoepeld of juist versterkt moeten worden: 'Het is gevaarlijk om vooruit te lopen, maar we kunnen ook niet achterover leunen,' aldus Poetin.  

putin may 11               President Poetin sprak op 11 mei het Russische volk voor de vijfde keer toe over de situatie rondom het coronavirus (foto kremlin.ru)

Intussen slaat het virus Poetins vertrouwelingen in het Kremlin niet over. Op 12 mei werd zijn persvoorlichter Dmitri Peskov in het ziekenhuis opgenomen met COVID-19. Volgens persbureau Tass is hij in de afgelopen maand echter niet in contact geweest met Poetin zelf. Eerder al raakte premier Michaïl Misjoestin besmet met het virus, hij is volgens zijn perschef aan de beterende hand.

In de nacht van 11 op 12 mei kwamen 5 coronapatiënten om het leven bij een brand in een ziekenhuis in Sint-Petersburg. De brand ontstond op de isolatie-afdeling voor coronapatiënten, vermoedelijk doordat een beademingsapparaat vlam vatte. Op 9 mei overleed al een coronapatiënt in een Moskous ziekenhuis nadat er brand ontstond door een defect beademingsapparaat.

Ook binnen de gelederen van het Russische leger neemt de hoeveelheid coronabesmettingen toe. Volgens onderzoekssite Projekt zijn enkele honderden militairen, onder wie ook minderjarige cadetten, besmet geraakt met het coronavirus tijdens repetities voor de 9-mei parade in Moskou. De repetities voor de parade ter herdenking van de Russische overwinning op Nazi-Duitsland gingen - zelfs nadat de stad Moskou een lockdown had afgekondigd - nog lang door. Pas op 16 april werd de parade door president Poetin officieel uitgesteld. In totaal zijn volgens officiële statistieken van het ministerie van Defensie ongeveer 3000 Russische soldaten besmet met corona.

Sterftecijfers gemanipuleerd

Volgens de officiële cijfers valt het aantal sterfgevallen door COVID-19 in Rusland echter mee: slechts 0,9% van de besmette Russen zou aan het virus bezwijken, het laagste percentage van alle landen met meer dan 40.000 besmettingen. Er is dan ook reden om aan te nemen dat de sterftecijfers niet kloppen. Zo zijn er volgens de gemeente Moskou in april 2020 20% meer mensen overleden in de stad dan in april 2019, een stijging die meer dan twee keer zo groot is als het aantal patiënten dat officieel aan corona is overleden.

Volgens een anonieme bron van de krant Novaja Gazeta binnen statistiekbureau Rosstat komt dit doordat regionale autoriteiten de cijfers verdraaien, vooral nadat president Poetin begin april de regionale autoriteiten verantwoordelijk stelde voor het laag houden van het aantal sterfgevallen. 'De president kondigde doelen aan die duidelijk onmogelijk zijn, en daarom begonnen regionale ministeries van Volksgezondheid de cijfers te verdraaien', aldus de anonieme medewerker van Rosstat. Dit zou vooral gebeuren door het overlijden van een patiënt toe te schrijven aan symptomen van corona, zoals een longontsteking of problemen met het zenuwstelsel.

Poetin schuift verantwoordelijkheid af

Na Poetins aankondiging dat coronabestrijding vanaf 12 mei een regionale aangelegenheid is kondigden Russische provincies sterk uiteenlopende maatregelen aan. Zo verscherpte de gouverneur van het eiland Sachalin - in het verre oosten van Rusland - de maatregelen door in- en uitreizen van het eiland alleen nog maar toe te staan met een vergunning. In veel andere regio's worden de maatregelen wel versoepeld, hoewel de voorwaarden hiervoor uiteenlopen. Waar de deelrepubliek Basjkirië bijvoorbeeld de lockdown vervangt voor een avondklok, beperkt de noordelijke provincie Moermansk de lockdown-maatregelen tot 65+'ers. Eerder kondigde de gemeente Moskou al aan dat de strenge lockdown in de stad nog tot 31 mei duurt, en dat het dragen van een mondmasker verplicht wordt in de openbare ruimte.

sobjanin metroBurgemeester Sobjanin van Moskou bezocht op 12 mei - met mondmasker- , een bouwplaats waar aan uitbreiding van de Moskouse metro wordt gewerkt. Ondanks de lockdown komt de bouw ook in Moskou weer op gang (bron: perscentrum van de Moskouse gemeente, mos.ru)

Volgens analist Mark Galeotti laat Poetin de bestrijding van het coronavirus over aan de regionale overheden om de politieke schade van de maatregelen van zichzelf af te houden. De provincies zouden noch genoeg geld, noch genoeg macht, noch genoeg informatie van medische specialisten hebben om daadwerkelijk een specifiek coronabeleid te voeren voor hun individuele situaties. 'Ondanks het feit dat [Poetin - red.] een zwaar gecentraliseerd politiek systeem gecreëerd heeft, gaat hij in deze oorlog niet de aanvoerder zijn. In plaats daarvan dwingt hij regionale leiders liever om moeilijke beslissingen te nemen, terwijl hij eist dat ze zowel mensenlevens als de economie redden, terwijl hij ze ervan langs geeft vanaf de zijlijn,' schrijft Galeotti.

Nieuwe economische maatregelen

Naast de versoepeling van de landelijke lockdown kondigde Poetin ook een nieuw pakket aan economische maatregelen aan om het land door de coronacrisis te helpen. Zo hoeven ondernemers in het midden- en kleinbedrijf over het tweede kwartaal geen belasting te betalen, krijgen zorgwerknemers een loonsverhoging en wordt ook de kinderbijslag sterk verhoogd.

Volgens zakenkrant Vedomosti kost het nieuwe pakket de staat meer dan 800 miljard roebel (ongeveer 10 miljard euro). De regering verwacht dan ook dat deze maatregelen de economische krimp in Rusland in 2020 met meer dan een procent zullen afremmen. Eerder gaf minister van Financiën Anton Siloeanov aan Vedomosti aan dat hij in 2020 een economische krimp van meer dan 4% verwachtte.

Bronnen: Meduza, Novaja Gazeta, the Moscow Times, Vedomosti

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.