Navalny heft Anti-corruptiefonds op wegens hoge boetes

Oppositieleider Aleksej Navalny heft zijn Anti-corruptiefonds (FBK) op. De activiteiten worden niet stopgezet. Navalny hoopt deze onder een andere naam voort te zetten. Navalny voelt zich hiertoe gedwongen omdat de rechter het fonds steeds weer boetes oplegt. De hoogste boete bedraagt 88 miljoen roebel (ruim 1 miljoen euro) en is uitgedeeld wegens smaad. FBK kan deze som onmogelijk betalen.

FBK wordt de afgelopen tijd overladen met boetes. Deze week kreeg de organisatie twee nieuwe opgelegd. Een Moskouse rechtbank veroordeelde het Anti-corruptiefonds tot tweemaal tot een boete van 300.000 roebel (€ 3.536) wegens het overtreden van de wetgeving op 'buitenlandse agenten'. Het fonds had nagelaten om op z'n YouTube kanaal te vermelden dat het een 'buitenlands agent' is en had zich bovendien niet als zodanig geregistreerd. In maart was al een boete van 500.000 roebel  (€ 5.882) opgelegd wegens hetzelfde vergrijp, maar dan voor Instagram. Het Anti-corruptiefonds werd afgelopen najaar toegevoegd aan de lijst van NGO's die als 'buitenlands agent' worden beschouwd en zich als zodanig moeten afficheren. Dit gebeurde, hoewel het fonds naar eigen zeggen nooit geld uit het buitenland aanneemt.

De hoogste boete komt voort uit een conflict van FBK met de aan het Kremlin gelieerde ondernemer Jevgeni Prigozjin, die bekend staat als ‘Poetins kok’ omdat hij de catering van onder meer het Kremlin verzorgde. Prigozjin is, naar verluidt, ook de man achter de ‘trollenfabriek’ in Sint Petersburg, die westerse sociale media bestookt met berichten en commentaren en de organisator van het militaire huurlingenleger Wagner dat in onder meer Syrië en Libië wordt ingezet.

Vorig jaar deed FBK-juriste Ljoebov Sobol een onderzoek naar gevallen van voedselvergiftiging in Moskouse scholen en crèches. Ze kon bewijzen dat het bedorven voedsel geleverd was door cateringbedrijven van Prigozjin en spande een rechtszaak aan tegen de verantwoordelijke Moskouse autoriteiten en Prigozjin. De rechter veroordeelde Prigozjin tot het betalen van 300.000 roebel (€ 3.536) schadevergoeding.

Prigozjin liet het er echter niet bij zitten. Hij daagde FBK, Ljoebov Sobol en Aleksej Navalny wegens smaad voor de rechter en eiste 88 miljoen roebel (ruim 1 miljoen euro) schadevergoeding. Ondanks de eerdere uitspraak waarin Prigozjin aangewezen was als verantwoordelijk voor de voedselvergiftiging, wees de rechter de eis toe. Sobol, Navalny en FBK moeten ieder eenderde van het bedrag betalen.  Als FBK de boete niet betaalt, wordt de bankrekening geblokkeerd. Zonder bankrekening kan de organisatie niet functioneren en daarom zal zij worden opgeheven, aldus Navalny.

Videofilms FBK bereiken miljoenpubliek

Het Anti-corruptiefonds werd in 2011 door Navalny opgericht. Er werken ongeveer 30 mensen, die onderzoek doen naar systematische corruptie en voorbeelden van onwettige zelfverrijking onder hoge regeringsfunctionarissen. Ook dienen ze klachten in bij de justitiële organen en nutsbedrijven.

zolotov vs navalnyGeneraal Zolotov reageert op beschuldiging corruptie van Navalny

De videofilms die FBK over hun onderzoeken maakt worden via YouTube verspreid en door een miljoenenpubliek bekeken. De video over de landhuizen van Dmitri Medvedev in 2017 (destijds premier) bevatte een oproep Medvedev ter verantwoording te roepen. Duizenden burgers, vooral jongeren, gingen in zo'n tachtig steden in heel Rusland de straat op. In 2018 presenteerde Navalny een onderzoek naar corruptie van het hoofd van de Nationale Garde, generaal Viktor Zolotov. Deze voelde zich zo gekrenkt, dat hij Navalny via een video uitdaagde voor een duel.

Op 21 juli deed Navalny een oproep aan de 7607 maandelijkse donateurs van FBK om  ook de nieuwe rechtspersoon, zodra deze is opgericht, te steunen. Een week later was volgens Navalny het aantal donateurs meer dan verdubbeld.  

Prigozjin zou zelf onlangs 1 miljoen roebel (€ 11.750) aan het FBK hebben geschonken. Navalny maakte dit op Twitter bekend en schreef als commentaar: ‘We dachten: zullen we het terugsturen of aan een goed doel schenken? We besloten dat alleen al de gedachte aan geld op onze rekening dat verdiend is met bedorven vlees voor creches en scholen, ons ziek maakte, dus we hebben de dief zijn overboeking teruggestort.’

Het Anti-corruptiefonds wordt al lange tijd tegengewerkt, maar sinds het najaar moet het fonds zich verdedigen tegen een spervuur van boetes en rechtszaken. Na de regionale verkiezingen in september 2019 boekte Navalny succes met zijn methode van ‘slim stemmen’. Hij bracht de regeringspartij Verenigd Rusland nederlagen toe door zijn kiezers te vragen om op een andere kandidaat te stemmen, ook al was die niet door de oppositie naar voren geschoven (want die mogelijkheid was meestal toch al geblokkeerd).

Het Kremlin voelde zich zwaar vernederd en nam wraak: de regionale kantoren van Navalny werden gesloten, computers en telefoons in beslag genomen. FBK werd toen ook aangemerkt als ‘buitenlands agent’. Bankrekeningen van medewerkers en hun gezinsleden werden geblokkeerd. Van Navalny werd behalve zijn eigen rekening ook die van zijn vader, moeder, vrouw en kinderen geblokkeerd.

Naar aanleiding van niet toegestane protestmeetings in Moskou kregen vertegenwoordigers en medewerkers van FBK hoge boetes opgelegd. Daarvoor zamelt men nu geld in.

Bronnen: Navalny.com, fbk.info, Meduza.io

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.