Ode aan de lafheid. De nieuwe hymne van de Europese Unie

Premier Mark Rutte zoekt een compromis inzake het 'nee' uit het Oekraïnereferendum. Rutte wil dat de EU in een apart document vastlegt dat Oekraïne geen lid kan worden van de Unie. In ruil daarvoor zou het Nederlandse parlement het associatieverdrag ratificeren. Volgens journalist Vitali Portnikov uit Kiev laat het gedraai zien dat het referendum ingegeven was door angst voor Rusland. De nieuwe hymne van de Europese Unie is de Ode aan de lafheid.

door Vitali Portnikov

De Nederlandse premier Mark Rutte heeft gezegd dat hij een compromis gaat zoeken dat het zijn land mogelijk maakt het Associatieverdrag met Oekraïne te ratificeren ondanks de resultaten van het beruchte consultatieve referendum. Rutte wil een juridisch bindend document laten aannemen, waarin moet worden vastgelegd dat het geen voorbode is van volledig EU-lidmaatschap van Oekraïne, van collectieve garanties voor veiligheid voor ons land en de verplichting om militaire bijstand te verlenen. Bovendien wil Rutte dat in de overeenkomst wordt opgenomen dat Oekraïners het recht op werken in de landen van de EU wordt ontzegd.

Ik ga geen stenen gooien naar Mark Rutte. Hij zoekt een mogelijkheid voor de Nederlandse politieke klasse om met het associatieverdrag in te stemmen, zonder zijn gezicht te verliezen. Zijn brief aan de Nederlandse parlementariërs is een voorbeeld van verantwoordelijkheidsgevoel. De regeringsleider wijst er immers op dat Europese eenheid inzake het Oekraïense associatieverdrag ‘het beste antwoord is op de buitenlandse politiek van Rusland, die leidt tot destabilisatie aan de buitengrenzen van de Europese Unie'.

Bovendien: wat Rutte eist zijn allemaal punten die in het associatieverdrag überhaupt niet voorkomen. Er is geen sprake van een duidelijk perspectief op EU-lidmaatschap, noch van garanties voor veiligheid of de verplichting om militaire bijstand te verlenen, noch de bereidheid om Oekraïners het recht te geven legaal in de EU te werken. Niets van dat al.

Als de Europese Unie echt zou nadenken over haar toekomst, dan hadden die beloftes daar juist wél in moeten staan. Juist nu. Dat Rutte een document wil laten aannemen dat een streep zet door de mogelijkheid dat zich in de toekomst betrekkingen gaan ontwikkelen tussen Oekraïne en de EU is niet ons probleem. Dat is het probleem van Europa.

Sternstunde van Europa

De Oekraïense Majdan van 2013/2014 – die trouwens Euromajdan heette – was de Sternstunde van de Europese Unie. Honderdduizenden mensen gingen de straat op om op te komen voor hun recht op een Europees ontwikkelingsmodel, waarmee ze hun bereidheid toonden te vechten voor dat recht op een moment dat de hele EU bol stond van de Eurosceptici en Euro-jammeraars. Duidelijker demonstratie van de grote aantrekkingskracht van de Europese gedachte kun je je niet voorstellen.

In het hele bestaan van de EU heeft geen enkele burger van haar lidstaten zijn leven gegeven voor de Europese gedachte. Er werden hooguit referenda gehouden over al dan niet lidmaatschap. Welke bewijzen wil je nog meer hebben voor het feit dat de Europese Unie voor onze burgers een beschavingskeuze was?

De Europeanen zagen het aan en begrepen het direct. Maar ze zijn gewoon geschrokken. Niet van ons, maar van Rusland. Daarom gingen ze eerst tantebetten met de ondertekening van het associatieverdrag. Ze ondertekenden eerst het ene deel en toen het andere. Ze moesten lang nadenken wat hun reactie zou zijn op de Krim, om hun gezicht niet te verliezen en ook niet al te veel geld. Ze legden de Franse Mistrals in de marinade.

Toen was er dat roemruchte Nederlandse referendum, dat alleen al hierom totaal imbeciel is omdat van meet af aan duidelijk was dat het akkoord toch van kracht zou worden, zelfs al stemden de deelnemers tegen.

Referendumcartoon

Spotprent van Radio Svoboda, april 2016

Dat hele referendum had bitter weinig om het lijf. Maar wat het duidelijk heeft laten zien is de crisis van de Europese Unie en het gebrek aan perspectief waaraan haar burgers lijden. Want die Hollanders die tegen stemden, die stemden niet gewoon tegen de Europese eenheid. Ze hebben ons verraden. Ze hebben ons verraden nádat de Boeing met hun landgenoten in onze hemel in vlammen was opgegaan, neergehaald door de Russische barbaren. Ze hebben ons verraden omdat ze ons wilden straffen voor de Europese vlaggen op Majdan. Ze hebben ons verraden omdat ze bang zijn voor Rusland. En omdat ze geld willen verdienen door met hen samen te werken.

Dat is niet figuurlijk bedoeld. Toen één van de familieleden van de slachtoffers van de Boeing na de persconferentie van het Joint Investigation Committee zei dat hij begrip had voor de Hollandse regering, die weet dat de Russen schuldig zijn aan het neerhalen van het vliegtuig, maar moet handelen om de economische banden tussen Rusland en Nederland niet te schaden, drukte hij daarmee de kern van het Nederlandse referendum uit. Precies hier draait het om.

En na die waanzin volgde de ene crisis op de andere. De Brexit. Het torpederen van het vrijhandelsverdrag met de VS. Het torpederen van het vrijhandelsverdrag met Canada, toen de hele wereld gedwongen werd niet de regering van België, maar de regering van een van haar regio’s, te vermurwen, of te bedonderen. Dit is pas het begin. In de Europese Unie zal de ene crisis op de andere volgen en van het schitterende idee van de Europese eenheid blijft geen spoortje over. We zullen getuige zijn van het ontstaan van een onsamenhangende, logge instelling, waarin de voorvechters van een echte eenheid van het continent met uiterste krachtsinspanning de druk van de eurosceptici, populisten en andere oplichters in toom proberen te houden.

Lafheid wordt afgestraft door de geschiedenis.