De Oekraïense minister van Defensie Aleksej Reznikov is ontslagen door president Zelensky. De stap wordt gezien als reactie op aantijgingen over corruptie rond de aankoop van spullen voor het leger. De beoogde opvolger van Reznikov is Roestem Oemerov, die aan het begin van de oorlog met de Russen onderhandelde over een staakt-het-vuren en het afgelopen jaar verantwoordelijk was voor de privatisering van staatseigendom.
Minister Oleksii Reznikov met zijn Nederlandse collega Kajsa Ollogren, die op 24 augustus j.l. een bezoek bracht aan Kyiv in verband met de levering van F-16 gevechtsvliegtuigen. Foto mil.gov.ua
De jurist Reznikov (57) was sinds november 2021 minister van Defensie en werd vier maanden later geconfronteerd met de grootschalige Russische invasie. Een van zijn belangrijkste taken was om geld, wapens en munitie voor het Oekraïense leger binnen te halen. Daarvoor reisde hij de wereld rond, soms samen met president .
Zijn succes op het diplomatieke front wordt niet betwist, maar zijn blazoen werd beschadigd door een reeks journalistieke onthullingen over corruptie bij de inkoop van etenswaren en uitrustingen voor het leger. Weliswaar werd hij zelf niet verdacht van corruptie, maar hem werd verweten dat hij medewerkers tegen de aantijgingen in bescherming nam. gaf als reden van zijn besluit Reznikov te vervangen, dat het ministerie een ‘nieuwe aanpak en vorm van interactie met het leger en de maatschappij als geheel behoeft’. Reznikov lijkt niet uit de gratie te zijn. Verwacht wordt dat hij een andere functie krijgt, mogelijk als ambassadeur in Londen.
Al in februari dit jaar waren er geruchten over de aanstaande vervanging van Reznikov. Aanleiding was een schandaal over de aankoop van eieren en aardappels voor het leger tegen twee- a driemaal de normale prijs. Vorige maand ontdekten journalisten dat het leger bij de aanschaf van winteruniformen te laat in actie was gekomen en kleding inkocht van slechte kwaliteit die niet geschikt was voor de winter. Ook voor helmen en pakketten gedroogd voedsel werd teveel betaald.
Naar aanleiding van de eerste onthullingen werden onderminister Sjapovalov en het hoofd van de inkoop-afdeling gearresteerd. Zij zitten nog in voorarrest. Volgens minister Reznikov was er geen sprake van corrupte handel en waren de inkopen rechtmatig.
De Oekraïense krant Zerkalo Nedeli (Spiegel van de week) schrijft dat de gearresteerde onderminister Sjapovalov een vertrouweling was van Reznikov, met wie hij eerder in zijn loopbaan nauw samenwerkte: eerst in de stadsbestuur van Kyiv en vervolgens in het departement van de ‘tijdelijk bezette gebieden’. Toen Reznikov minister van Defensie werd maakte hij Sjapovalov verantwoordelijk voor inkoop. Vanuit de cel richtte Sjapovalov zich tot met een boodschap die de president medeschuldig aan op z'n minst nonchalance lijkt te maken: ‘U heeft mij persoonlijk gezegd, meneer de president, dat alles in het werk gesteld moet worden om de strijdkrachten van Oekraïne te voorzien van de nodige munite en wapens en dat de rest van later zorg is’.
is de laatste weken bezig om corruptie binnen het leger aan te pakken, kennelijk om het moreel van de soldaten op peil te houden. Zo besloot hij om alle hoofden van regionale recruteringscentra te ontslaan, nadat gebleken was dat sommigen zich hadden verrijkt en tegen betaling oproepbare mannen over de grens lieten smokkelen. Ook heeft hij een breed onderzoek bevolen naar de rapporten die mannen medisch hebben afgekeurd voor dienst. Volgens worden er bedragen van 3 tot 15 duizend dollar betaald om te worden afgekeurd.
Ook ten behoeve van de steun uit het buitenland onderneemt actie tegen corrupte praktijken. Vorige week nog drong de Amerikaanse veiligheidsadviseur Sullivan in Kyiv aan op vervolging van corruptiezaken ‘wat ook de gevolgen mogen zijn’.
Nieuwe minister is Krim-Tataar
De beoogde nieuwe minister van Defensie, Roestem Oemerov (41), is econoom en investeringsondernemer. Hij was het afgelopen jaar hoofd van het privatiseringsbureau van staatseigendom, een plek die zich bij uitstek leent voor corrupte praktijken, maar waar onder zijn leiding geen schandalen zijn ontdekt en voor het eerst goede resultaten werden bereikt. Oemerov is een Krim-Tartaar, geboren in Oezbekistan, waarheen zijn familie onder Stalin was gedeporteerd. In de jaren tachtig keerde de familie terug naar de Krim.
Hij heeft zich sterk gemaakt voor de rechten van de Krim-Tataren als assistent van hun leider Moestafa Dzjemiljov. De Krim-Tataren hebben zich in 2014 verzet tegen de annexatie van de Krim door Rusland. Hun leider Dzjemiljov is door Rusland verbannen en mag niet terugkeren. De Mejlis, de organisatie die de Krim-Tataren werd verboden en de Krim-Tataren worden onder Russisch bewind gediscrimineerd en vervolgd. Oemerovs benoeming als minister van Defensie is ook een signaal van Oekraïne dat het de Krim terug wil veroveren
In 2019 werd Oemerov gekozen in het Oekraïense parlement als lid van de liberale oppositiepartij Holos. Na de Russische invasie nam hij deel aan onderhandelingen met de Russen over een staakt-het-vuren en was later betrokken bij het uitwisselen van krijgsgevangenen. Vanwege zijn connecties, kennis van het Turks en islamitische afkomst speelde hij een prominente rol bij de diplomatieke contacten van Oekraïne met Turkije en Saoedi-Arabië.
Bronnen: ZN.ua, Ukrainskaya Pravda, BBC.com/Russian