Alle artikelen in dit dossier

• Grandioos boek over de gewelddadige wording van Oekraïne Hubert Smeets 09-04-2024

  In zijn recent verschenen Ukraine. The Forging of a Nationschetst historicus Yaroslav Hrytsak een breed en vergelijkend beeld van een...

• ‘Als historicus kan ik de oorlog een plek geven’ Bram Jongejan 14-02-2024

  Als jonge docent geschiedenis op een privéschool in een voorstad van Moskou worstelt Galina dagelijks met de realiteit van een land in...

• Waarom Lenin niet wordt begraven in 2024 Konstantin Tarasov 24-01-2024

  Afgelopen zondag 21 januari was het precies honderd jaar geleden dat Vladimir Lenin overleed. Zo lang als hij dood is, zo lang loopt de...

• Het spel met de fascisten Andrei Arkhangelsky 20-11-2023

  Na de overwinning op Nazi-Duitsland is het begrip ‘fascisten’ in de Sovjet-Unie en in Rusland in het bijzonder, een eigen leven gaan...

• Lev Goemiljov en het Russisch imperialisme van vandaag Konstantin Tarasov 30-10-2023

  Op zoek naar een aantrekkelijk verhaal om hun anti-westerse koerswending te rechtvaardigen, verwijzen Poetin en zijn entourage graag naar...

• Russische historicus Zygar houdt vooral eigen landgenoten spiegel voor Marc Jansen 22-08-2023

  Michail Zygar, al tien jaar een populaire en hippe historicus in Rusland, heeft in ballingschap een boek geschreven over en tegen de...

• Rusland – kan dit land anders zijn? Gijs Kessler 19-08-2023

  Eind augustus 1991, nadat de staatsgreep tegen Gorbatsjov en Jeltsin op de 22ste van die maand was mislukt en de meeste putschisten korte...

• Stalin keert terug in de gedaante van totaal geweld tegen Oekraïne Andrei Arkhangelsky 28-03-2023

  Op 5 maart was het de 70-ste sterfdag van Sovjet-dictator Stalin. Die dag verspreidde het staatspersbureau Ria Novosti een tekst waarin...

• Russia-experts start soul-searching after Russia’s invasion of Ukraine Redactie 09-01-2023

  Russia’s unprovoked invasion of Ukraine and Putin’s denial of Ukraine statehood forces scholars to rethink Slavic, East European and...

• BBC-serie over val van de Sovjet-Unie bevestigt veel (Kremlin)clichés Otto Boele 05-12-2022

  In de zevendelige documentaire Trauma Zone, te zien op YouTube, wil Adam Curtis laten zien hoe de Sovjet-Unie uit elkaar is gevallen en...

• ‘Waarom zouden wij Ruslands historische schizofrenie voeden?’ Jeroen Bult 02-12-2022

  In Estland woedt al decennia een debat rondom oorlogsmonumenten uit de Sovjet-tijd. Het begon in 2007 met rellen rond de verplaatsing van...

• Is Gorbatsjov echt de sluipmoordenaar van de Sovjet-Unie? Hubert Smeets 27-11-2022

  In Collapse, een recent en geroemd boek over de ondergang van de Sovjet-Unie in 1991, poneert historicus Vladislav Zubok de stelling dat de...

• Michail Gorbatsjov, moedige vechter die het communisme de doodsteek gaf Laura Starink 31-08-2022

  In het buitenland werd Michail Gorbatsjov (1931-2022) aanbeden, maar de gemiddelde Rus en de huidige president Poetin verwijten hem dat...

• ‘Ik wilde leven’. Turn Your Body To The Sun, een film van Aliona van der Horst Otto Boele 19-06-2022

  Medio juni ging de documentaire film Turn your Body to the Sun van Aliona van der Horst in de Nederlandse bioscopen in roulatie. In de film...

• Brainwashing at Russia’s universities: how teachers have to present Putin’s policy Redactie 21-04-2022

  Soon after the start of Russia’s war against Ukraine started, university teachers all over Russia were ordered to teach their students...

• Hoe Oekraïne kernwapenvrij en dus kwetsbaar werd Hubert Smeets 31-03-2022

  Na de ontmanteling van de Sovjet-Unie in 1991 was Oekraïne ineens de derde kernmacht ter wereld. Onder druk van Amerika en Rusland gaf...

• Waarom de claims van Poetin over Oekraïne niet kloppen Redactie 01-03-2022

  ‘Oekraïne moet gedenazificeerd worden om de genocide in Oost-Oekraïne te stoppen.’ De Russische president Poetin gebruikt zeer grote...

• 'De vernietiging van Memorial doodt het geheugen van de natie' Laura Starink 16-11-2021

  Op 28 december 2021 deelde de Russische Hoge Raad de laatste klap uit aan de dit jaar zwaar gehavende civil society. De liquidatie van...

• Hoe de putschisten uit 1991 toch hebben gewonnen Marc Jansen 15-08-2021

  Dertig jaar geleden pleegden orthodoxe communisten in de regering, samen met de top van het leger en de geheime dienst, een staatsgreep in de...

• Poetin: 'Rusland en Oekraïne waren en blijven één geheel' Marc Jansen 15-07-2021

  In een lang essay betoogt president Poetin dat Rusland, Oekraïne en Belarus als duizend jaar één geheel vormen. Het idee dat Oekraïne...

• Battle for resurrection of chekist 'Iron Felix' in Moscow cancelled as 'too divisive' Redactie 02-03-2021

  While in the West statues are being torn down in culture wars, in Moscow a competition on resurrection started. In 1991 the toppling of...

• In plaats van op een utopie mikt het Kremlin nu op een feilloos verleden Andrei Arkhangelsky 23-11-2020

  Het vergelijken van het Duitsland van Hitler met de Sovjet-Unie van Stalin wordt in Rusland binnenkort wettelijk verboden. Het is de...

• ‘Rusland oefent op de Russen in Estland geen grote aantrekkingskracht uit’ Redactie 22-07-2020

  Estland maakte zich in 1991 los van de Sovjet-Unie maar nog altijd is de relatie met opvolgersstaat Rusland problematisch. De annexatie...

• Gekrenkte trots en dromen over een nieuwe wereldorde à la Jalta Laura Starink 22-06-2020

  Op 24 juni zal in Moskou alsnog de op 9 mei vanwege corona uitgestelde militaire parade ter herdenking van de 75ste verjaardag van de...

• The weirdest Victory Day in Russian history Ivan Koerilla 11-05-2020

  Victory Day in Russia, 75 years after the defeat of Nazi-Germany, was a weird celebration, observes historian Ivan Kurilla.The pandemic...

• The delicate balance of Great Patriotic War history politics Mark Galeotti 02-03-2020

  What to do with a problem like history? All countries manage their memories for their present convenience, but the escalating furore...

• Strijd om het verleden moet niet politiek worden gemanipuleerd Ivan Koerilla 25-02-2020

  In de aanloop naar de 75ste verjaardag van de overwinning op nazi-Duitsland, op 9 mei, lijken historische ruzies in Europa en tussen...

• 75 jaar na overwinning op nazi-Duitsland: de triomf van de wrok Andrei Arkhangelsky 28-01-2020

  De herinneringscultuur van Rusland heeft in de dertig jaar na de val van het communisme geen ontwikkeling doorgemaakt. In plaats van de...

• Poetins visie op WOII wekt woede in Polen en Tsjechië Marc Jansen 11-01-2020

  In 2020 viert Europa dat de Tweede Wereldoorlog vijfenzeventig jaar voorbij is. In de aanloop ontketent president Poetin een debat over...

• Some habits die hard. How KGB-spies abroad got a second life Andrei Soldatov 16-12-2019

  In the wake of the fall of the Soviet Union, a weighty question hung in the air: What would become of the KGB? The Communist Party no...

• Loznitsa over de begrafenis van Stalin: er is meer continuïteit dan je denkt Boris Staal 08-12-2019

  Op het IDFA was State Funeral, een film van de Oekraïense regisseur Sergej Loznitsa over de begrafenis van Stalin in maart 1953, voor het...

• Germany's reunification was a blessing Redactie 09-11-2019

  Russians’ attitudes to the fall of the Berlin Wall are largely positive — at least among those who still understand what it was. But...

• Verbijsterde terugblik 30 jaar na de val van de Muur Hella Rottenberg 04-11-2019

  Dertig jaar na de val van de Muur kijken de Bulgaarse politicoloog Ivan Krastev en de Amerikaanse liberalisme-kenner Stephen Holmes...

• Did Gorbachev push Honecker to embark on comprehensive reform? Hannes Adomeit 04-11-2019

  It is one of the persistent myths about German reunification that Mikhail Gorbachev consistently put pressure on East German party leader...

• Molotov-Ribbentrop Pact: No ‘Alternative’ Soviet Facts, Please.   Redactie 04-09-2019

  The anniversary of the Molotov-Ribbentrop Non-Agression Pact between Hitler and Stalin is hotly debated these days. Dutch historian Jeroen Bult...

• “Molotov-Ribbentrop Pact”: a logical consequence of the Munich Betrayal Redactie 28-08-2019

  Signing of the Molotov-Ribbentrop Pact was a difficult, but unavoidable step for the Soviet leadership on August 23 1939, argues the...

• Molotov-Ribbentrop-pact: een strategische misrekening? Marc Jansen 22-08-2019

  Tachtig jaar geleden verdeelden Stalin en Hitler grote delen van Oost-Europa. Hun deels geheime niet-aanvalsverdrag luidde het begin van...

• Hoe de ontdekker van massagraf Sandarmoch als pedofiel wordt weggewerkt Nikolay Epplee 08-08-2019

  Op 29 september veroordeelde het Hooggerechtshof van Karelië (provincie van Rusland bij de Finse grens) geheel onverwacht historicus Joeri...

• Waarom zegt driekwart van de Russen Stalin te respecteren? Andrei Arkhangelsky 13-05-2019

  In Rusland is een sociologische controverse ontstaan over de onaangename uitkomst van opinieonderzoek van het Levada Centrum: meer dan 70...

• Rusland in de ban van een mythisch verleden Marc Jansen 08-05-2019

  Op de uitkomst van een recente peiling van het onafhankelijke Levada Centrum waren de reacties geschokt. Het peilingbureau mat een...

• Waar stopt de ‘overwinningsgekte’? Redactie 08-05-2019

  Hoe militaristischer en bureaucratischer de Dag van de Overwinning (9 mei) in Rusland gevierd zal worden, des te vaker zullen mensen...

• Jonge Russische historici geven stoffig verleden een hippe toekomst Wabke Waaijer 04-02-2019

  De door revoluties, oorlogen en onderdrukking geteisterde twintigste eeuw dreunt nog altijd na in het Rusland van nu. De eeuw wordt...

• Jeltsins rol bij coup van 1991 wordt actief ondergraven Redactie 20-08-2018

  Twee voormalige bondgenoten van Boris Jeltsin proberen het prestige van de eerste president van Rusland te ondergraven. Volgens deze...

• Rusland behandelt staatsterreur als pestepidemie Laura Starink 16-06-2018

  Column Twee films over het stalinisme, vertoond bij een NIOD-conferentie over de Goelag, vulden elkaar naadloos aan. Zolang de Russische...

• 'Over de terreur werd niet gesproken' Helen Saelman 27-12-2017

  De Oktoberrevolutie heeft het leven van generaties Russen beïnvloed. Na 1917 kregen alle lagen van de bevolking te maken met een...

• Een held van onze tijd Laura Starink 18-12-2017

  Necrologie Arseni Roginski (1946 - 2017) Hij was een van de bijzonderste Russen die ik heb gekend en jarenlang mijn gids door de Russische...

• 'Revolutie maakte ons tot verdedigers van christelijk geloof' Helen Saelman 15-12-2017

  De Oktoberrevolutie heeft het leven van generaties Russen beïnvloed. Na 1917 kregen alle lagen van de bevolking te maken met een...

• Gorbatsjov: briljant tacticus, zwak strateeg Hubert Smeets 14-12-2017

  Gorbatsjov was niet opgewassen tegen de krachten die hij zelf had ontketend. De uitbreiding van de NAVO na de ontmanteling van de...

• 'Geloof me, ik ben nooit een schoft geweest' Helen Saelman 08-12-2017

  De Oktoberrevolutie heeft het leven van generaties Russen beïnvloed. Na 1917 kregen alle lagen van de bevolking te maken met een...

• Gerechtelijk onderzoek naar 'rituele tsarenmoord' leidt tot ontzetting bij joden Redactie 03-12-2017

  Het Russische Onderzoekscomité (vergelijkbaar met het Nederlandse Openbaar Ministerie) gaat opnieuw onderzoeken of tsaar Nicolaas II en...

• 'In de kolchoz zag ik voor het eerst een heel brood' Helen Saelman 01-12-2017

  De Oktoberrevolutie heeft het leven van generaties Russen beïnvloed. Na 1917 kregen alle lagen van de bevolking te maken met een...

• Was de hongersnood in Oekraïne genocide? Marc Jansen 27-11-2017

  De gewelddadige afgedwongen collectivisatie van de landbouw in de Sovjet-Unie begin jaren dertig leidde tot een immense hongersnood. Circa 6...

• 'Na een eeuw nog altijd die muur' Helen Saelman 21-11-2017

  De Oktoberrevolutie heeft het leven van generaties Russen beïnvloed. Na 1917 kregen alle lagen van de bevolking zij te maken met een...

• De Rode Ziel: angst en fascinatie voor sterke man Stalin Raymond van den Boogaard 16-11-2017

  Vier jaar werkte documentairemaakster Jessica Gorter aan De Rode Ziel, over de erfenis van het stalinisme. Ze zag het tij in Rusland...

• De ene dissertatie is de andere niet Hubert Smeets 09-11-2017

  Historicus Medinski, minister van Cultuur, mag zijn doctorstitel behouden. Historicus Aleksandrov moet zijn graad juist inleveren. De...

• The unsettled and explosive ‘Russian question’ Igor Torbakov 06-11-2017

  On the eve of the centennial of the October Revolution Russian nationalists tried to take to the streets in Moscow. Dozens were arrested....

• First October Lecture by Boris Akunin: Illusions of change Redactie 03-11-2017

  On the centennial of the October Revolution, on 25 October 2017, the bestselling author Boris Akunin, at the request of RaamopRusland,...

• Jubileum van Oktoberrevolutie gaat geruisloos voorbij Marc Jansen 31-10-2017

  Het eeuwfeest van de Oktoberrevolutie wordt in Rusland niet met veel bombarie gevierd. Lenin blijft in het mausoleum, al wordt de...

• Poetin onthult Muur van Leed voor Stalin-slachtoffers Redactie 30-10-2017

  President Poetin noemde de Stalin-terreur bij de onthulling van de Muur van Leed in Moskou een 'tragedie voor het hele volk' en een 'klap...

• Journalistenbond wijt aanslag op Felgenhauer aan haatklimaat Redactie 24-10-2017

  De Russische Journalistenbond wijt de moordaanslag op journalist Tatjana Felgenhauer mede aan het haatklimaat dat geschapen wordt door de...

• Hoge Attestatiecommissie : Medinski mag doctor blijven Redactie 20-10-2017

  Minister Vladimir Medinski van Cultuur mag zijn doctorstitel houden. Het presidium van de Hoge Attestatiecommissie van Rusland heeft in...

• Hoe minister Medinski als charlatan werd ontmaskerd Hubert Smeets 15-10-2017

  Historicus dr. Vladimir Medinski wankelt. Zijn dissertatie is volgens de geschiedkundigen van de Hoge Attestatiecommissie een potpourri...

• Stalin is populair onder Poetin, maar waarom eigenlijk? Alexei Levinson 18-07-2017

  Bij recente opiniepeilingen in Rusland kwam Stalin tevoorschijn als ‘belangrijkste figuur aller tijden’. Alarmerend natuurlijk, erkent...

• Daniil Granin (1919-2017) gaf slachtoffers blokkade Leningrad stem Hubert Smeets 10-07-2017

  De negenhonderd dagen durende Duitse blokkade van Leningrad (1941-1944) heeft de tweede stad van Rusland diep verwond. Daniil Granin...

• 43% Russen: Stalins repressie was ‘noodzakelijk kwaad’ Redactie 06-07-2017

  43 procent van de Russen denkt dat de repressie onder Stalin nodig was om de orde in het land te herstellen en waarborgen. Dat blijkt uit...

• Hybride herdenking van Stalins Grote Terreur Marc Jansen 28-06-2017

  Tachtig jaar geleden gaf Jozef Stalin het bevel tot een massale zuivering van de sovjet-samenleving. Hij zag een oorlog opdoemen en wilde...

• Historische data blijven voormalige Sovjet-Unie verdelen Hubert Smeets 09-05-2017

  Overwinningsdag is in Rusland het feest om de capitulatie van Duitsland te vieren. Naar nu met name Oekraïne afstand neemt van de...

• Merendeel Russen tegen neerhalen Leninbeelden Redactie 19-04-2017

  Slechts 14 procent van de Russen staat achter de sloop en verwijdering van standbeelden en monumenten ter ere van Vladimir Lenin. Dat is...

• Red October: a matter of national security Igor Torbakov 26-03-2017

  De Russische revolutie van 1917 was een keerpunt: voor Rusland zelf, en voor de rest van de wereld. Al honderd jaar zijn oorzaken en...

• 'Russische revolutie niet onvermijdelijk' Hubert Smeets 05-03-2017

  De Russische revolutie van 1917 was een keerpunt: voor Rusland zelf, en voor de rest van de wereld. Al honderd jaar zijn oorzaken en...

• 'Omwenteling onderdeel internationale trend' Hubert Smeets 05-03-2017

  De Russische revolutie van 1917 was een keerpunt: voor Rusland zelf, en voor de rest van de wereld. Al honderd jaar zijn oorzaken en...

• Rusland in 1917 rijp voor snijtafel Marc Jansen 05-03-2017

  De Russische revolutie van 1917 was een keerpunt: voor Rusland zelf, en voor de rest van de wereld. Al honderd jaar zijn oorzaken en...

• Orthodoxen willen film over minnares van de tsaar verbieden Redactie 27-02-2017

  Russisch-orthodoxe activisten onder leiding van parlementslid Natalia Poklonskaja willen de Russische film Matilda verbieden, een...

• Hoe geschiedenis in Rusland de plaats van politiek inneemt Hubert Smeets 25-01-2017

  De geschiedschrijving in Rusland is onder druk van de staat zo geïdeologiseerd dat er sprake is van een ‘cultus van het verleden’, waarmee de...

• Historici in debat over oorlogsslachting West-Oekraïne anno 1941 Marc Jansen 08-01-2017

  Vlak na de Duitse inval in de Sovjet-Unie van juni 1941 werden duizenden Oekraïners, Joden en Polen in Galicië vermoord. Wie waren de...

• Dugin and other radical right intellectuals on the march Andreas Umland 03-01-2017

  Since the announcement of Putin’s return to the presidency in September 2011, the rise of radically anti-Western nationalist jingoism in...

• Ontmaskering van Stalins beulen maakt machthebbers nerveus Redactie 25-12-2016

  De jonge filosoof Denis Karagodin uit Tomsk heeft de machthebbers de stuipen op het lijf gejaagd door de namen te openbaren van de mensen...

• Bij de 25ste sterfdag van de Sovjet-Unie Hubert Smeets 21-12-2016

  Precies een kwart eeuw geleden werd de Sovjet-Unie opgeheven. Het was president Boris Jeltsin van Rusland die in december 1991 de fatale...

• Cineast Michalkov: Jeltsin Centrum bederft de jeugd Redactie 19-12-2016

  De Russische cineast Nikita Michalkov vindt dat het Jeltsin Centrum het nationaal bewustzijn van Ruslands jeugd bederft. Hij blijft bij...

• Beleef het revolutiejaar 1917 van dag tot dag op sociale media Redactie 12-12-2016

  In maart 2017 is het honderd jaar geleden dat de Februarirevolutie een einde maakte aan meer dan drie eeuwen Romanov-heerschappij in...

• Poetin: nieuwe visie op Oktoberrevolutie Hubert Smeets 01-12-2016

  President Poetin vindt het tijd voor een andere kijk op de Oktoberrevolutie, maar onthult nog niet welke herziening van de historiografie...

• Memorial publiceert namen uitvoerders van Stalin-terreur Redactie 28-11-2016

  De Russische ngo Memorial heeft op internet een lijst gepubliceerd van meer dan 40.000 medewerkers van de staatsveiligheidsdienst tussen...

• Oktoberrevolutie bladdert gestaag af: wat doen we met Lenin? Marc Jansen 06-11-2016

  De historische verwarring der geesten is totaal. Sinds een paar jaar wordt de dag van de Oktoberrevolutie, ooit nationale feestdag, in...

• Russen herdachten op 30 oktober slachtoffers van het stalinisme Redactie 30-10-2016

  Op 30 oktober herdenken nabestaanden in heel Rusland de moord op hun familieleden door het Stalin-bewind. Gisteren lazen een paar honderd...

• Kiev herdenkt massamoord op Joden in Babi Jar in 1941 Redactie 26-09-2016

  Deze week wordt in Kiev herdacht dat het 75 jaar geleden is dat in Babi Jar, een ravijn in een buitenwijk van Kiev, door Duitse...

• Coup 1991: van hilarisch fiasco naar 'totale triomf' Hubert Smeets 01-09-2016

  Een kwart eeuw geleden, op 19 augustus 1991, poogden gestaalde kaders uit de communistische partij CPSU en de geheime dienst KGB met een...

• Het Kremlin knutselt aan de Russische identiteit Laura Starink 23-08-2016

  Ook Rusland is op zoek naar zijn wortels. Dat is nog niet zo eenvoudig met de wrede twintigste eeuw in het achterhoofd. De overwinning op...

• Waarom verhult expositie stalinistische gruwelen? Hella Rottenberg 09-08-2016

  'The power of pictures' heet de tentoonstelling van fotografie en film uit de vroege periode van de Sovjet-Unie, die onlangs is geopend in...

• 'Een nieuw wereldbeeld, een nieuwe natie' Laura Starink 30-07-2016

  Met het verdwijnen  van de homo sovieticus moesten Ruslands leiders op zoek naar een nieuwe identiteit. Jeltsin zette zich hard af tegen...

• In Moskou heeft geschiedenis nog steeds vele gezichten Laura Starink 07-07-2016

  Geschiedenis speelt in de nieuwe ideologie van het Kremlin een belangrijke rol. Maar hoe uniform is de opvatting over het verleden...

• Poetins Eurazianisme gaf extreem-rechtse filosoof Doegin status Marc Jansen 06-07-2016

  Voor zijn visie op Rusland put Vladimir Poetin onder meer uit het werk van Russische Eurazianisten als Troebetskoj en Goemiljov. Maar ook...

• Why Stalin makes a comeback in Russia Nanci Adler 26-05-2016

  In Russia we witness a slow reevaluation of Stalin as victor of World War II. It is part of a rewriting of history. But the Stalin terror...

• Doemalid verbolgen over Eurovisiesongfestival Redactie 15-05-2016

  Het succes van het lied '1944' op het Eurovisiesongfestival is in Rusland slecht gevallen. De nipte overwinning van de Oekraïense zangeres...

• Novosibirsk eert Stalin Redactie 06-05-2016

  In de Sibirische stad Novosibirsk is een enorm reclamebord opgesteld waarop Stalin wordt geëerd als opperbevelhebber. Het bord verscheen...

• Goelag-museum maakt excuses voor lof op dwangarbeid Redactie 20-04-2016

  Het Goelag-museum Perm-36 heeft zijn excuses gemaakt voor een tekst op zijn website. Hierin werd de lof gezongen van de ‘sjarasjka’,...

• Grote Oktoberrevolutie is niet meer zo groot: op zoek naar dolkstootlegende Hubert Smeets 13-04-2016

  De Oekraïense crisis is niet louter een politiek conflict over de vraag of het sinds 1991 soevereine buurland het recht heeft zich op...

• De Tweede Wereldoorlog als propagandamiddel Laura Starink 13-04-2016

  Hoe komt het dat de Tweede Wereldoorlog in het conflict tussen Oekraïne, het Westen en Rusland zo’n belangrijke rol speelt? Waarom noemde...