Doema maakt huiselijk geweld minder strafbaar in Rusland

De Russische Doema (het parlement) nam op 27 januari, met 385 stemmen voor, 2 tegen en 1 onthouding, een wet aan die huiselijk geweld moet decriminaliseren, zolang geen sprake is van excessief geweld of verkrachting. Volgens Human Rights Watch is de wet gevaarlijk en in strijd met de rechten van de mens. Ongeveer 40 procent van alle geweldsdelicten in Rusland vindt plaats in de huiselijke sfeer.

‘Dit is een enorme stap in de verkeerde richting, het is nu al erg moeilijk voor slachtoffers van huiselijk geweld in Rusland om hulp te krijgen hun recht te halen,’ zegt Julia Gorboenova, onderzoeker bij HRW. Vrouwenrechtenactivisten die al jarenlang campagne voeren voor een uitgebreidere wet op huiselijk geweld, vrezen dat slachtoffers nu nog minder bereid zullen blijken aangifte te doen.

cartoon van Sergej ElkinCartoon van Sergej Jelkin: 'Belooft u elkander af te ranselen in goede en kwade tijden?'

Een onafhankelijke studie uit 2013 wijst uit dat 80 procent van geweldsmisdrijven tegen vrouwen in Rusland worden gepleegd door echtgenoten of intieme partners. Dagelijks hebben tot 36.000 vrouwen en 26.000 kinderen te maken met geweld binnen het gezin.

Het wetsvoorstel komt uit de koker van Russisch parlementariër Jelena Mizoelina, die ook de wet tegen homopropaganda ontwierp. Ze wil met de aanpassingen in de wet de Russische traditionele familiewaarden in ere herstellen en daarmee de conservatieve achterban tegemoet komen.

In juli 2016 werden er juist wetswijzigingen doorgevoerd om huiselijk geweld makkelijker te vervolgen. Dit stuitte op weerstand in conservatieve kringen en onder politiek invloedrijke Orthodoxe leiders die lichamelijk straffen in de huiselijke kring beschouwen als onderdeel van de kerkelijke waarden. ‘In Rusland is de relatie tussen ouder en kind gebaseerd op de autoriteit van de vader en moeder’ en ‘ouders moeten af en toe een tik kunnen uitdelen,’ aldus Mizoelina.

Roesskaja Gazeta plaatste een stuk waarin wordt beargumenteerd dat de wet juist als een vooruitgang moet worden gezien. Waar straffen voor een opvoedkundige tik voorheen buitenproportioneel waren - je kon er voor naar een strafkamp worden gestuurd - kunnen vergrijpen nu administratief worden afgehandeld. Deel van het argument: levens worden zo niet volledig overhoop gehaald en dat is uiteindelijk beter voor de stabiliteit van het gezin. 

Het Russische gevangeniswezen is berucht om zijn wreedheid, schrijft het online journal Intersection; veel slachtoffers van huiselijk geweld zijn daarom terughoudend in het aangeven van hun misbruikers. Volgens gegevens van het opinieonderzoeksbureau VTsIOM heeft maar iets meer dan de helft van de Russen vertrouwen in de wetshandhavingsinstanties. Slachtoffers zijn daarom geneigd conflicten in de huiselijke sfeer binnenshuis op te lossen. 

Maar, schrijft Intersection, de wetswijziging zal de bereidheid van slachtoffers om aangifte te doen niet vergroten. Een aanklacht bij herhaaldelijke mishandeling wordt voortaan als 'particuliere vervolging' aangemerkt. Dit betekent dat het slachtoffer zelf bewijsmateriaal zoals foto's van de verwondingen, medische rapporten en getuigenverklaringen moet verzamelen. Het slachtoffer dient zelf de zaak in en wordt geacht zichzelf te representeren voor een rechtbank. In de praktijk zullen slechts weinigen dit alleen afkunnen en geld voor een advocaat is er vaak niet. Daar komt bij dat de verdachte wel recht heeft op kosteloze wettelijke vertegenwoordiging.  

Een verzoek voor het houden van een betoging tegen de wet op het Bolotnajaplein in de buurt van het Kremlin werd gisteren door de Moskouse autoriteiten afgewezen. Het plein zou volgens de ambtenaren te klein zijn, hoewel de organisatoren slechts 1.000 deelnemers verwachtten. Er werd hun geen alternatieve plek geboden.

Het pro-Kremlin roddelblad Zjizjn (Leven) zette in reactie op de wet een curieuze video online, getiteld: 'Hij slaat je, dus hij houdt van je'. En in dit artikel in de Komsomolskaja Pravda wordt bij wijze van opsteker verwezen naar een wetenschappelijk onderzoek dat suggereert dat vrouwen met gewelddadige partners een grotere kans hebben zonen te baren. 

Lees ook dit verhaal in The Moscow Times.

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.