Tegen de 21-jarige student Jegor Zjoekov, die afgelopen zomer op YouTube opriep om aan protesten tegen verkiezingsfraude deel te nemen, eiste het Openbaar Ministerie vier jaar gevangenisstraf wegens 'extremisme'. Hij kreeg drie jaar voorwaardelijk. Dit was zijn laatste woord in de rechtbank.
door Jegor Zjoekov
De rechtszaak die nu aan de gang is staat bovenal in het teken van woorden en hun betekenis. We hebben gesproken over specifieke uitdrukkingen, nuances in formuleringen, interpretatiemethodes en ik hoop dat we een gerespecteerde rechtbank hebben kunnen bewijzen dat ik geen extremist ben, zowel vanuit het oogpunt van de taal als vanuit het oogpunt van het gezond verstand.
Nu wil ik het hebben over dingen die dieper gaan dan de betekenis van woorden. Ik wil het hebben over de beweegredenen van mijn daden, gelukkig liet een van de experts zich er ook over uit. Mijn motieven zijn oprecht en gegrond. Ze dwingen mij me met politiek bezig te houden en zorgden ervoor dat ik onder andere een video maakte voor mijn Blog van Zjoekov.
En dit is waar ik wil beginnen. Vandaag de dag stelt de Russische staat zich op als de laatste verdediger van traditionele waarden. Er wordt ons verteld dat er veel aandacht is voor het gezin en vaderlandsliefde. Het christelijke geloof wordt een belangrijke traditionele waarde genoemd. Edelachtbare, dat lijkt me misschien zelfs goed. Christelijke ethiek omvat twee waarden die mij echt na staan. Ten eerste is dat verantwoordelijkheid. In het hart van het christendom ligt het verhaal van een man die besloot het lijden van de hele wereld op zijn schouders te nemen. Het is het verhaal over een man die de hoogst mogelijke verantwoordelijkheid op zich nam. In wezen is het idee van persoonlijke verantwoordelijkheid het centrale idee van het christendom.
De tweede waarde is de liefde. 'Heb je naaste lief als jezelf' is de belangrijkste zin van het christelijke geloof. Liefde is vertrouwen, mededogen, humanisme, wederzijdse hulp en zorg. Een samenleving gebouwd op zo’n soort liefde is een sterke samenleving en misschien wel de sterkste van alle mogelijke samenlevingen.
Maar om de beweegredenen van mijn daden te begrijpen hoef je alleen maar te kijken hoe de huidige Russische staat, die zich trots presenteert als de verdediger van het christendom en dus ook van deze waardes, die daadwerkelijk beschermt. Voor je kunt spreken over verantwoordelijkheid, moet je eerst de vraag beantwoorden wat de ethiek is van een persoon die verantwoordelijkheid neemt, welke woorden hij gedurende zijn hele leven gebruikt. Ik denk dat die ongeveer zo klinken: 'Besef dat je hele pad bezaaid zal zijn met, soms ondraaglijke, moeilijkheden. Al je dierbaren zullen sterven. Al je plannen vallen in duigen. Je wordt bedrogen en verlaten. En je kan de dood niet ontkomen. Leven is lijden. Heb er vrede mee. Maar na je te hebben neergelegd bij de onvermijdelijkheid van het lijden, moet je het kruis op je schouders nemen en je dromen volgen, want anders wordt alles alleen maar erger. Wees een voorbeeld, word degene waarop je kunt vertrouwen. Gehoorzaam geen despoten, vecht voor de vrijheid van lichaam en geest en bouw een land waarin je kinderen gelukkig kunnen worden. '
Veroordelingen in de 'Moskouse Zaak'
Jegor Zjoekov is de bekendste verdachte in wat de 'Moskouse zaak' is gaan heten. Die draait om ruim twintig strafzaken die het Russische OM heeft aangespannen tegen deelnemers van de vreedzame, niet toegestane protestactie die plaatsvond op 27 augustus 2019 voor vrije gemeenteraadsverkiezingen in Moskou. In totaal zijn nu veertien verdachten veroordeeld en acht zaken worden nog onderzocht.
Op 6 december kreeg de 21-jarige student Jegor Zjoekov drie jaar voorwaardelijke gevangenisstraf wegens het oproepen tot protest. De eis was vier jaar. Ook mag hij twee jaar lang niets publiceren op eigen websites. Zjoekov werd beschuldigd van het publiekelijk oproepen tot extremisme (lid 2 van artikel 280 van het Wetboek van Strafrecht). Volgens gerechtelijk onderzoek riep Zjoekov op zijn YouTube-kanaal op tot niet-gewelddadige protestmethodes uit een gevoel van 'politieke haat en vijandigheid jegens het huidige constitutioneel systeem van de Russische Federatie', met als doel 'de sociaal-politieke situatie te destabiliseren'.
De student van de prestigieuze Hogeschool voor Economie zat tot zijn voorwaardelijke vrijlating in huisarrest en zijn zaak trok veel belangstelling. Onder meer de onafhankelijke krant Novaja Gazeta, de liberale radiozender Echo van Moskou en de bekende rapper Oxxxymiron zetten zich in voor Zjoekovs vrijlating.
Behalve Zjoekov zijn er op 6 december nog meer verdachten veroordeeld in de 'Moskouse zaak'. De zeven veroordelingen van 6 december waren milder dan de straffen die afgelopen najaar werden gegeven.
Pavel Novikov kreeg afgelopen vrijdag een boete van 1.700 euro in plaats van de geëiste 3,5 jaar strafkolonie omdat hij een politieagent tijdens een protestactie op zijn helm en schouder had geslagen met een plastic flesje. Vladimir Jemeljanov heeft twee jaar voorwaardelijk gekregen omdat hij een agent aan zijn uniform zou hebben getrokken. Jemeljanov zegt dat hij probeerde te voorkomen dat de agent geweld tegen demonstranten zou gebruiken. Tegen hem was vier jaar strafkamp geëist.
Er werden ook strengere straffen uitgedeeld. Nikita Tsjirtsov kreeg een jaar strafkamp opgelegd omdat hij een politieagent opzettelijk tegen de borst geduwd zou hebben. Tsjirtsov ontkent schuld en zijn advocaat noemt de veroordeling 'nonsense'.
Ook Jegor Lesnych en Maksim Martyntsov kregen drie en tweeëneenhalf jaar strafkamp opgelegd. De twee zouden samen met Aleksander Mylnikov (die 2 jaar voorwaardelijk kreeg) een medewerker van de Nationale Garde tegen de grond hebben gedrukt en Lesnych zou de agent hebben geschopt. Alle drie hebben geen schuld bekend.
Is dit wat ons wordt geleerd? Is dit de ethiek die kinderen op scholen overnemen? Zijn dit de helden die we eren? Nee. De situatie in ons land maakt alle kansen kapot die de mens doen opbloeien. 10% van de rijkste Russen heeft 90% van alle rijkdom in handen. Onder hen zijn er natuurlijk zeer eervolle burgers maar het grootste deel van deze rijkdom werd niet verkregen door eerlijk werk ten goede van mensen maar door banale corruptie.
Onze samenleving wordt in twee lagen verdeeld door een ondoordringbare barrière. Al het geld is geconcentreerd bij de bovenlaag en niemand van die bovenlaag zal er afstand van doen. Voor de onderlaag blijft zonder overdrijving alleen de wanhoop over. Omdat ze weten dat ze nergens op kunnen rekenen, omdat ze weten dat ze geen plekje onder de zon kunnen krijgen voor zichzelf of hun familie, hoe hard ze het ook proberen, richten Russische mannen hun woede op hun vrouwen, raken aan de drank of hangen zichzelf op. Rusland heeft het hoogste aantal zelfmoorden per honderdduizend mannen. Hierdoor bestaat een derde van alle gezinnen in Rusland uit alleenstaande moeders met kinderen. Dit zijn wij en ik vraag me af: is dat de manier om het traditionele instituut van het gezin te verdedigen?
Miron Fjodorov [rapper Oxxxymiron], die meerdere keren naar mijn rechtszitting kwam, heeft zeer juist en eerlijk opgemerkt dat alcohol bij ons goedkoper is dan een leerboek. De staat schept alle voorwaarden zodat een Rus bij de keuze tussen verantwoordelijkheid en onverantwoordelijkheid altijd voor het tweede kiest.
En laten we het nu over de liefde hebben. Liefde is onmogelijk zonder vertrouwen. Echt vertrouwen ontstaat wanneer je dingen samen doet. Ten eerste komt samenwerking zelden voor in een land waar geen ruimte is voor verantwoordelijkheid. En ten tweede: als er dan toch ergens wordt samengewerkt, dan interpreteren de ordebewakers dat direct als een bedreiging. En het maakt niet uit wat je doet, of je gevangenen helpt of voor de mensenrechten pleit of de natuur wilt beschermen, vroeg of laat krijg je de status van 'buitenlands agent' of je wordt gewoon opgesloten. De staat maakt het zonneklaar: 'Jongens, blijf in jullie holen en werk niet samen. Een samenscholing van meer dan twee mensen op straat, doet je achter de tralies belanden wegens een 'massabijeenkomst'. Als je samenwerkt aan een sociale agenda, krijg je meteen de status van 'buitenlandse agent'. Hoe kan in zo’n omgeving vertrouwen, laat staan liefde ontstaan? Ik doel niet op liefde van de romantische soort, maar op de humanistische liefde van mens tot mens.
Het enige sociale beleid dat de Russische staat consequent heeft gevoerd is verdeeldheid zaaien. De staat ontmenselijkt ons in de ogen van de ander. In de ogen van de staat zijn we al lang geen mensen meer, want hoe kan de staat anders zo'n barbaarse houding tegenover mensen aannemen? Die houding wordt elke dag getoond met slagen met de wapenstok, martelingen in de strafkampen, het negeren van de HIV-epidemie, het sluiten van scholen en ziekenhuizen, enzovoort.
Laten we onszelf in de spiegel bekijken. Wat is er van ons geworden, dat we ons dit hebben laten doen? We zijn een natie geworden die vergeten is wat het betekent verantwoordelijkheid te nemen. We zijn een natie geworden die is vergeten hoe lief te hebben. Meer dan 200 jaar geleden, tijdens zijn reis tussen St. Petersburg en Moskou, schreef Aleksandr Radisjtsjev: 'Ik keek om me heen en mijn ziel werd geraakt door het lijden van de mens. Ik richtte mijn blik op mezelf en zag dat de ellende van de mens zelf afkomstig is.' Waar zijn dit soort mensen gebleven, wier ziel zo gekweld wordt door wat zich afspeelt in hun geboorteland? Waarom zijn ze bijna verdwenen?
Massa-arrestaties op 3 augustus in Moskou (foto OVD-Info)
Dat komt doordat de autocratie het enige traditionele instituut is dat oprecht in ere wordt gehouden en versterkt door de Russische staat. Die autocratie wil het leven breken van iedereen die oprecht het goede wil doen voor zijn vaderland en niet te beroerd is om lief te hebben en verantwoordelijkheid te nemen. Gevolg is dat onze burgers hebben moeten leren dat initiatief nemen wordt afgestraft, dat de bazen altijd gelijk hebben, gewoon omdat ze de baas zijn, en dat geluk hier mogelijk is maar niet voor hen is weggelegd. Toen dat tot ze was doorgedrongen begonnen ze te verdwijnen. Volgens de statistieken van Rosstat verdwijnt Rusland geleidelijk met een gemiddelde snelheid van 400 duizend mensen per jaar. De mensen achter de statistieken zijn niet zichtbaar, dus het wordt tijd dat we er oog voor krijgen! Het zijn de mensen die zich bezatten door de machteloosheid, die doodvriezen in koude ziekenhuizen, mensen die worden vermoord of de hand aan zichzelf slaan. Mensen zoals jij en ik.
Wellicht worden nu mijn beweegredenen duidelijk. Dit zijn de twee kwaliteiten die ik in mijn medemensen wil zien - verantwoordelijkheid en liefde. Verantwoordelijkheid voor jezelf, voor je naaste en voor het hele land. Liefde voor de zwakken, voor je naaste en voor de mensheid. Dat is mijn wens - en het is een extra reden, edelachtbare, waarom het ondenkbaar is dat ik kan oproepen tot geweld. Geweld leidt tot losse handen, tot wetteloosheid en dus tot onverantwoordelijkheid. Geweld leidt ook niet tot liefde. Ondanks alle obstakels twijfel ik er toch geen moment aan dat mijn wens zal uitkomen. Ik kijk vele jaren vooruit en dan zie ik een Rusland bewoond door verantwoordelijke en liefdevolle mensen. Een gelukkige plek. Laat iedereen zich zo'n Rusland voorstellen en laat dit beeld u vergezellen in uw werk zoals het mij leidt.
Tot slot wil ik het volgende zeggen: mocht de rechtbank vandaag toch besluiten dat het een echt gevaarlijke crimineel is die deze woorden uitspreekt, dan zullen de komende jaren van mijn leven vol van rampspoed en ellende zijn. Maar als ik kijk naar de jongens die ik dankzij de 'Moskouse Zaak' [zie kader] heb leren kennen, zoals Kostja Kotov en Samariddin Rajabov, dan zie ik een glimlach op hun gezicht. Nooit heb ik Ljosja Minjajlo en Danja Konon zich bij onze korte kennismaking in het detentiecentrum horen beklagen. Ik zal proberen hun voorbeeld te volgen. Ik zal proberen blij te zijn dat ik deze kans heb gehad en deze proef doorstaan uit naam van de waarden die mij dierbaar zijn. Hoe slechter mijn toekomst eruit ziet, edelachtbare, hoe breder de glimlach is waarmee ik die tegemoet ga. Dank u wel!
Hier de oorspronkelijke tekst van Zjoekovs laatste woord.