Buurlanden boos over taalwet Oekraïne

De Oekraïense president Porosjenko heeft een nieuwe taalwet getekend die door etnische minderheden in het land wordt afgewezen. Tegen de nieuwe taalwet komen buurlanden in opstand. Tegelijkertijd heeft de VN zware kritiek op het Russische bestuur van de Krim. Niet-Russen zijn daar tweederangs burgers geworden en het Oekraïens is uit het onderwijs verdwenen, aldus het rapport.

Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken leverde scherpe kritiek op de Oekraïense wet die 'een mono-etnisch taalregime in een multinationale staat afdwingt’. De Roemeense president heeft zijn bezoek aan Kiev afgezegd uit protest tegen de wet. Die ‘zal de toegang van minderheden tot het onderwijs in hun eigen taal drastisch beperken,’ zei president Iohannis. Ook Hongarije vindt de wet een inbreuk op de rechten van de minderheden. De Hongaarse premier Orban verklaarde dat Oekraïne door de maatregel verder van het lidmaatschap van de EU afdrijft.

De wet verplicht leerlingen vanaf de vierde klas om onderwijs in de Oekraïense taal te volgen. Ook scholen voor minderheden moeten in het Oekraïens les gaan geven. Vanaf de vijfde klas mogen er twee vakken in een EU-taal worden onderwezen. Dit sluit Russisch uit, maar maakt het mogelijk om sommige vakken in het Hongaars, Pools en Roemeens te geven. Daarnaast mag een minderheidstaal als vak worden onderwezen.

Volgens het ministerie van Onderwijs in Kiev zijn van de 15.000 scholen in het land er niet meer dan 581 die in het Russisch onderwijzen, 75 scholen die in het Roemeens lesgeven, 71 scholen in het Hongaars en 5 in het Pools. In Oekraïne, dat een totale bevolking heeft van 48 miljoen, wonen ruim 8 miljoen Russen, 400.000 Roemenen, 140.000 Hongaren en 145.000 Polen. Russische bronnen stellen dat wel tien procent van de leerlingen onderwijs in de eigen minderheidstaal volgt. Veel Oekraïners hebben Russisch als moedertaal.

President Porosjenko noemde de wet ‘in overeenstemming met de Europese normen en een voorbeeld voor buurlanden’. Volgens hem versterkt de maatregel de rol van het Oekraïens als staatstaal en zorgt ervoor dat iedereen vloeiend Oekraïens kent na afloop van de opleiding en daarmee gelijke kansen heeft om carrière te maken.

VN-rapport over de Krim

Juist deze week publiceerde de VN een rapport over het Russische bestuur van de Krim. Volgens de Hoge Commissaris voor de mensenrechten van de VN worden de rechten van niet-Russen ernstig geschonden, sinds Moskou het schiereiland in 2014 heeft geannexeerd. Het rapport spreekt van willekeurige arrestaties en detentie, van verdwijningen en marteling.

Mensen die geen Russisch paspoort hebben, zijn tweederangs burgers geworden. Ze mogen geen land bezitten, niet stemmen of gekozen worden, ze mogen geen ambtenaar zijn of een openbare bijeenkomst aanvragen.
In 2014 was ruim 15% van de 2,2 miljoen inwoners Oekraïner en ruim 10% Krim-Tataar. De overigen stonden te boek als Russen.

Het rapport heeft zware kritiek op de taal- en onderwijspolitiek van Rusland. Zo is het onderwijs in de Oekraïense taal vrijwel verdwenen op de Krim. Er zijn geen duidelijke regels voor onderwijs in de eigen taal en in de hoogste klassen van de middelbare school worden alle vakken in het Russisch gegeven.

Het aantal leerlingen dat onderwijs in de Oekraïense taal volgt is dramatisch gedaald van 12.500 in 2013-2014 tot 370 dit schooljaar. Op de universiteit is onderwijs in het Oekraïens eind 2014 afgeschaft. Een van de twee faculteiten voor Oekraïense letterkunde is gesloten en de ander sterk ingekrompen.

Het aantal Krim-Tataren dat onderwijs volgt in de eigen taal is ongeveer gelijk gebleven: rond de 5.000. Dit is het gevolg, zegt het VN-rapport, van het sterke cultureel bewustzijn van deze etnische groep.

Dat het bij de Oekraïners anders uitpakt, komt doordat duizenden pro-Oekraïense inwoners van de Krim vertrokken zijn en naar Oekraïne zijn verhuisd. Een tweede factor is dat er druk op ouders en leerlingen wordt uitgeoefend door leraren en schoolbesturen, aldus de VN.

 Bronnen: rferl.org, hromadske.ua, tass.com, ONHRC.org

 

 

 

 

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.