Zeerechttribunaal gelast Rusland om Oekraïense zeelui vrij te laten

Het Internationaal Zeerechttribunaal in Hamburg heeft Rusland gelast om 24 gearresteerde Oekraïense zeelui onmiddellijk vrij te laten. De zeelui werden in november opgebracht vlakbij de brug over de Straat van Kertsj, die Rusland met de Krim verbindt.

De voorzitter van het tribunaal Jin-Huyn Paik zei dat Rusland de drie opgebrachte schepen moet teruggeven aan Oekraïne en de zeelui moet vrijlaten. Als Rusland hieraan gevolg geeft ‘kan dit een eerste teken van echte bereidheid kan zijn aan de kant van de Russische leiding om het conflict met Oekraïne te staken’, zo reageerde de nieuwe Oekraïense president Zelensky.

Rusland is echter niet van plan gehoor te geven aan de beslissing. Poetins woordvoerder Peskov zei dat het strafrechtelijk onderzoek naar de zaak  afgerond moet worden en de zeelui berecht zullen worden. Hoelang dit nog zal duren is onbekend. De zeelui zitten in Moskou gevangen. Op 17 april werd hun arrestatie met drie maanden verlengd.

Rusland erkent de bevoegdheid van het tribunaal in deze zaak niet, omdat het in de opvatting van Moskou om militaire activiteiten van Oekraïne ging en het VN-zeerechtverdrag daarop niet van toepassing is. In het kort geding dat Oekraïne in april bij het Zeerechttribunaal aanspande, liet Rusland zich niet vertegenwoordigen. De Russische rechter bij het tribunaal, Roman Kolodkin, die van 2009 tot 2015 als ambassadeur in Nederland werkzaam was, stemde als enige van de 20 rechters tegen de beschikking. De beslissingen van het tribunaal zijn wettelijk bindend, maar de rechtbank heeft geen middelen om de besluiten af te dwingen.   

Geen erkenning, wel schikking

In eerder dispuut tussen Nederland en Rusland over de arrestatie van activisten van het Greenpeace-schip Arctic Sunrise, erkende Rusland de bevoegdheid van het Zeerechttribunaal evenmin. Maar Moskou trok zich wel iets van de arbitrage aan. De activisten werden vrijgelaten en het schip werd teruggegeven. Ook kwamen na de beschikking van het tribunaal onderhandelingen op gang, die onlangs uitmondden in een schikking waarbij Rusland een forse schadevergoeding betaalde.  

Op 25 november brachten Russische militairen drie Oekraïense schepen op die de zeestraat van Kertsj wilden passeren op weg naar de Oekraïense havenstad Marioepol. Het ging om twee kanonneerboten en een sleepboot. De landen beschuldigden elkaar over en weer van schending van het verdrag over de toegang tot de zee van Azov, dat in 2003 werd gesloten door president Poetin en de toenmalige Oekraïense president Koetsjma.

kaartje incidentDe situatie tijdens het incident volgens Oekraïne. de gekleurde stippen zijn de opgebrachte schepen.

Volgens zeerechtjurist Alex Oude Elferink had Rusland niet het recht de doorvaart van de Oekraïense schepen te belemmeren en de boten te beschieten. Zelfs als de Krim Russisch was geweest hadden de oorlogsschepen binnen de Russische 12-mijlszone mogen varen. En opbrengen van de schepen en bemanning is volgens het zeerecht helemaal niet toegestaan, aldus Oude Elferink.

Bronnen: Vedomosti, rferl.org, Reuters
Zie ook 'Rusland had geen recht doorvaart oorlogsschepen te belemmeren'

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.