Om de huidige economische recessie te bestrijden, kan Rusland meer doen dan het doet. Hopen op hogere olieprijzen biedt onvoldoende perspectief. Volgens de Amerikaanse denktank Rand Corporation heeft de Russische regering veel meer beleidsinstrumenten in eigen hand dan louter lijdzaam afwachten op herstel van de mondiale oliemarkt. Het is een mythe dat vooral de lage olieprijs de economie in Rusland parten speelt.
In het recent verschenen rapport Russia's Medium-Term Economic Prospects analyseert Rand Corporation de recente geschiedenis van het economische model dat president Vladimir Poetin tot nu toe hanteert en de toekomstperspectieven van eventueel nieuw beleid. ‘Zonder majeure veranderingen in het beleid zal de Russische economie op de middellange termijn slechts langzaam groeien, zelfs als de olieprijzen tegen het eind van dit decennium sterk zouden zijn opgeveerd’, aldus de opsteller van het rapport van Rand Corporation.
Van corruptie tot Minsk
De denktank onderscheidt de volgende beleidsterreinen, waar de regering met eigen hervormingen structureel soelaas zou kunnen bieden.
1. Privatisering: vooral van de staatsondernemingen, die afgelopen vijftien jaar door de renationalisatiepolitiek zijn ontstaan.
2. Verbetering van het ondernemingsklimaat: door bijvoorbeeld betere wetgeving ter bescherming van minderheidsaandeelhouders; diepgaande hervormingen van het bancaire systeem; snellere dienstverlening van de overheid; minder bureaucratische rompslomp bij bouwvergunningen et cetera. De huidige kapitaalvlucht, die een tiende van het bruto binnenlandse product omvat, zou dan kunnen worden gekeerd.
3. Bestrijding van de corruptie: niet tot het niveau van West-Europa maar wel tot het niveau dat in Roemenië afgelopen jaren is bereikt.
4. Soepeler immigratieregels: ‘gastarbeid’ is nodig om de teruglopende beroepsbevolking, gevolg van de vergrijzing, te compenseren.
5. Uitvoering van het bestandsakkoord Minsk 2: alleen dan lijken Amerika en Europa hun sancties te willen opheffen of verzachten.
Herstel van de olieprijs is niet onbelangrijk, erkent Rand Corporation, maar de effecten van de wereldmarkt moeten niet worden overdreven. Binnenlandse hervormingen tellen meer aan.
Concrete cijfers
Rand Corporation heeft de gevolgen van het een en het ander ook berekend.
Een hogere olieprijs plus een navenant hogere roebelkoers zou volgens de denktank leiden tot een eenmalige groeisprong met 4,5 procentpunt.
Structureler wordt de groei als de Russische regering serieus gaat hervormen. Privatisering van de staatsbezittingen leidt volgens Rand Corporation tot een hogere productiviteit en is zo goed voor een jaarlijkse groei van 4,4 procentpunt. Een beter ondernemingsklimaat, zou leiden tot een groei van 2,2 procentpunt. Corruptiebestrijding het voorbeeld van Roemenië is met 0,3 procentpunt ingeboekt. Een soepeler immigratiebeleid is goed voor 0,1 procentpunt per jaar. Als het Westen ten slotte zijn sancties zou beëindigen, zou de Russische economie nog eens extra opveren met 1,4 procentpunt.
Russia's Medium-Term Economic Prospects