Viktor Zolotov, hoofd van de Russische Nationale Garde, heeft een schadeclaim wegens smaad ingediend tegen oppositieleider Navalny. Een dag eerder werd bekend dat de Federale Anti-monopoliedienst op verzoek van de FSB een onderzoek is begonnen naar vermeende corruptie bij de Nationale Garde. Opmerkelijk, want het was Navalny die als eerste over verduistering bij de Garde publiceerde en daarom door Zolotov voor de rechter wordt gesleept.  

Viktor Zolotov, de bevelhebber van de Nationale Garde (Rosgvardija), heeft dinsdag 11 december de Ljoeblinski rechtbank in Moskou verzocht een miljoen roebel (€13.000) te eisen van Navalny. De oppositieleider zou zijn eer, waardigheid en zakelijke reputatie hebben aangetast en heeft hem onterecht in diskrediet gebracht.

zolotov vs navalnyGeneraal Zolotov daagt Navalny uit voor een duel en dreigt van hem 'gehakt' te maken in een YouTube-filmpje

Navalny, oprichter van het Fonds van de Strijd tegen corruptie (FBK), publiceerde 23 augustus een onderzoek waaruit bleek dat de Nationale Garde zich schuldig maakt aan het verduisteren van overheidsgeld. Door producten in te kopen boven de marktprijs zou de Nationale Garde volgens Navalny een miljard roebel (ruim twaalf miljoen euro) aan overheidsgeld hebben verduisterd. Ook beweerde Navalny in oktober dat Zolotov en zijn familie over onroerend goed beschikken ter waarde van 3,5 miljard roebel (46 miljoen euro).

Zolotov wil dat Navalny zijn uitspraken terugneemt. Indien de schadeclaim tegen Navalny door de rechter wordt goedgekeurd, zal het geld naar een weeshuis gaan, liet de advocaat van Zolotov weten aan persbureau Tass.

Officieel onderzoek naar verduistering

Op maandag 10 december, een dag voordat Zolotov zijn schadeclaim indiende, kwam naar buiten dat de Federale Anti-monopoliedienst (FAS) op verzoek van de Federale Veiligheidsdienst (FSB), in november een onderzoek heeft ingesteld naar de levering van producten aan de Nationale Garde. Ook het Militaire Openbaar Ministerie is een onderzoek naar de zaak begonnen.

Al in mei 2018 zou de FSB bij de Anti-monopoliedienst hebben aangeklopt omdat zij de Nationale Garde ervan verdacht levensmiddelen in te kopen tegen een ongegrond hoge prijs. Het zou gaan om bestellingen van het op de Krim gevestigde vleesbedrijf  Droezjba Narodov  (Vriendschap der Volkeren).

Caroussel van vleesbedrijven

Uit de gegevens van de FSB blijkt dat de afdelingen van de Nationale Garde tot begin 2018 producten geleverd kregen door vleesbedrijf Gattsjinski. Een kilo worstjes zou in die tijd slechts 215,9 roebel hebben gekost en een kilo saucijsjes 197,73 roebel. Maar in 2018 zou de Nationale Garde in opdracht van de Russische regering zijn overgestapt naar vleesbedrijf Droezjba Narodov.

Nadat Droezjba Narodov hoofdleverancier van o.a. vleeswaren is geworden, worden de worstjes en saucijsjes ineens elk tegen een prijs van maar liefst 350 roebel per kilo geleverd. Op die manier zou het vleesbedrijf in totaal 3,4 miljoen roebel (€45.000) extra verdienen.

Verondersteld wordt dat Droezjba Narodov als een soort bemiddelaarsbedrijf optreedt en dat het zijn producten koopt bij vleesbedrijf Meleoezovski die het op zijn beurt weer afneemt van Gattsjinski, de voormalige vleesleverancier die in feite nog steeds de producten levert aan de Nationale Garde. Vleesbedrijf Droezjba Narodov is blijkbaar niet in staat zelf de producten te leveren tegen de normale marktprijs en is daarom onterecht hoofdleverancier geworden, redeneert de FSB.

Belangenverstrengeling

Nieuwssite RBK beschikt over een correspondentie waarin Viktor Zolotov president Poetin in september 2017 schriftelijk vraagt om vleesbedrijf Droezjba Narodov als hoofdleverancier aan te wijzen. Zolotov vraagt de president om het bedrijf hoofdleverancier te maken voor de periode 2017-2019 ‘met als doel de kwaliteit van de voeding van de strijdkrachten en de medewerkers van de Nationale Garde te verbeteren (…)’. Het verzoek van Zolotov wordt ingewilligd.

Uit het onderzoek van Navalny’s Fonds FBK blijkt eveneens betrokkenheid van de Russische regering bij de deal. Premier Dmitri Medvedev zou toestemming hebben gegeven om vleesbedrijf Droezjba Narodov tot hoofdleverancier te bestempelen. Het vleesbedrijf is volgens Navalny eigendom van Boris Kantemirov, voormalig hoofd van het Archief van de binnenlandse strijdkrachten van het Ministerie van Binnenlandse Zaken.

Net als de FSB concludeerde Navalny dat de prijs voor de bestellingen omhoog is gegaan nadat vleesbedrijf Droezjba Narodov de enige leverancier werd van de Nationale Garde.  ‘Heel grappig. Gisteren heeft de FSB de uitkomsten van ons onderzoek bevestigd en noemde het contract van de Nationale Garde voor de aankoop van levensmiddelen corrupt. En vandaag dient Zolotov het hoofd van de Nationale Garde en schadeclaim tegen mij in bij de rechtbank. Waarom heeft hij de FSB niet aangeklaagd? (…)’ schreef Navalny op Twitter.

Ontkenning

Eind augustus ontkende de Nationale Garde de beschuldigingen van Navalny. Het onderzoek van de oppositieleider zou ‘onprofessioneel’ zijn omdat de prijsstijgingen van bijvoorbeeld seizoensgebonden producten niet waren meegenomen in het onderzoek. Op 11 september reageerde Zolotov persoonlijk op de beschuldiging van Navalny met een veelbesproken YouTube filmpje waarin hij de oppositieleider uitdaagt tot een fysiek duel en dreigt van Navalny ‘gehakt’ te maken. Hierop antwoordde Navalny in oktober via YouTube door Zolotov uit te nodigen voor een debat op de staatstelevisie. Zolotov antwoordde op zijn beurt dat hij de oppositieleider ‘voor iets anders’ had uitgedaagd.

navalny en zolotovNavalny dient Zolotov van repliek via zijn eigen videokanaal

Hoewel Navalny’s onderzoek en dat van de FSB grotendeels overeenkomen, denkt Navalny dat er bij het onderzoek door de Federale anti-monopoliedienst vooral gekeken wordt naar de overtredingen die zijn gemaakt door het vleesbedrijf Droezjba Narodov waarbij Zolotov en de Nationale Garde uit de wind worden gehouden.

In de Russische media wordt gespeculeerd waarom pas nu naar buiten komt dat de FSB onderzoek doet naar corruptie bij de Nationale Garde. Mogelijk wil de Russische overheid laten zien dat ze wel degelijk tegen corruptie strijdt, suggereert de financiële krant Vedomosti.

Viktor Zolotov, die van 2014 tot 2016 aan het hoofd van de binnenlandse strijdkrachten stond werd in 2016 benoemd tot commandant van de Nationale Garde. Deze organisatie is door Poetin in het leven geroepen om de binnenlandse orde te handhaven en beschikt daarom over verregaande bevoegdheden. Het instituut staat onder direct gezag van de president en bestaat uit ruim 340.000 medewerkers waaronder de binnenlandse strijdkrachten en de oproerpolitie.

Bronnen: Meduza, Tass, Interfax, RBK, Znak, BBC Russian, Novaja Gazeta, RBK, Vedomosti