HRW: mensenrechten onder druk in Rusland, kritiek op Oekraïne

Het Jaarrapport van de internationale mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch signaleert over 2017 een verslechtering van de mensenrechtensituatie in Rusland en bekritiseert laksheid van de overheid in Oekraïne. Waar in Rusland vooral de vrijheid van meningsuiting onder druk staat, zijn mensenrechtenschendingen in Oekraïne meestal gerelateerd aan de oorlog in de Donbas en daaruit voortvloeiende beperkende juridische maatregelen. De gevaarlijkste gebieden zijn Tsjetsjenië en de Donbas.

Navalny in de boeienAleksej Navalny wordt op allerlei manieren (hier met kortstondige detentie) van de politieke strijd uitgesloten

Politieke oppositie in Rusland is in de aanloop naar de presidentsverkiezingen van 18 maart 2018 bemoeilijkt. Het aantal arrestanten tijdens demonstraties voor politieke vrijheden was in de eerste helft van 2017 tweeëneenhalf keer zo hoog als in heel 2016. De meeste demonstraties vonden plaats op instigatie van corruptiebestrijder Aleksej Navalny.

Navalny zelf is, volgens het Europese Hof voor de Rechten van de Mens ten onrechte, van de presidentsverkiezingen uitgesloten. In het hele land kregen zijn campagnebureaus te maken met politieinvallen waarbij campagnemateriaal in beslag werd genomen. Medewerkers werden regelmatig tot korte gevangenisstraffen veroordeeld. 

Het aantal arrestaties en veroordelingen op onduidelijke beschuldigingen van 'extremisme' of wegens het posten  van onwelgevallige berichten op sociale media stijgt. Volgens de krant Novaja Gazeta zijn in Tsjetsjenië, onderdeel van de Russische Federatie, 27 arrestanten, verdacht van jihadisme, in detentie gedood door de politie. Ook publiceerde de krant schokkende getuigenissen van homoseksuelen in Tsjetsjenië die van overheidswege worden vervolgd en van overheidswege gemarteld. Onderzoek door de centrale overheid is doodgebloed. 

Het Russische parlement decriminaliseerde huiselijk geweld. Ngo's wordt het werken bemoeilijkt door de wet die het accepteren van buitenlandse subsidie bemoeilijkt. Een stijgend aantal buitenlandse organisaties wordt in Rusland illegaal verklaard.

Na een open brief van de tot 2,5 jaar kamp veroordeelde activist Ildar Dadin over marteling verordonneerde het Hooggerechtshof zijn vrijlating. Dadin werd veroordeeld omdat hij een als illegaal betitelde eenmansdemonstratie hield. Hij kwam in februari 2017 vrij, maar de beschuldigingen van marteling door kampbewakers hebben niet geleid tot een strafrechtelijk onderzoek.

In april 2017 werd de religieuze organisatie Jehova's getuigen verboden, die in Rusland ongeveer 100.000 aanhangers telt.

Oekraïne, Krim en Donbas

Krim-Tataren op de Krim worden door Moskou vervolgd voor hun vreedzame oppositie tegen de annexatie van het schiereiland. In de door Moskou gesteunde rebellengebieden in de Oekraïense Donbas worden mensen arbitrair opgepakt en bestaat geen enkele controle op de locale veiligheidsdiensten. 'Het totale gebrek aan wetshandhaving in de door de separatisten gecontroleerde gebieden maken gedetineerden extreem kwetsbaar voor wangedrag.'

In de Donbas vallen nog steeds wekelijks doden bij gevechten tussen de opstandige Volksrepublieken en het Oekraïense leger. Beide partijen schenden het staakt-het-vuren dat in Minsk is opgesteld. 'Er heerst aan beide zijden totaal gebrek aan vervolging voor aan het conflict gerelateerde marteling en willekeurige detentie,' aldus HRW. Volgens de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) die het bestand moet controleren, zijn in 2017 meer dan 425 burgers bij vijandelijkheden gedood. Dat is meer dan het jaar daarvoor.

Eind 2016 liet de Oekraïense veiligheidsdienst de laatste gedetineerden vrij die zij illegaal vasthield sinds het uitbreken van de oorlog, maar de dienst blijft verantwoordelijkheid voor geheime detenties en verdwijningen ontkennen. Officieel onderzoek heeft niks opgeleverd.

Kievpride 2017 Radio LibertyKievpride werd in 2017 door de politie beschermd

In september 2017 liep het onderzoek naar de brand in het Vakbondshuis in Odessa, waarbij op 2 mei 2014 48 pro-Russische activisten omkwamen, vast. Alle beklaagden werden vrijgelaten.

De Oekraïense overheid beperkte de vrijheid van meningsuiting door Russische websites te verbieden en enkele buitenlandse journalisten de toegang tot het land te ontzeggen. De overheid stelde geen serieus onderzoek in naar de site Mirotvorets, die de persoonlijke gegevens van honderden internationale journalisten publiceerde omdat zij hun werk in de bezette gebieden hadden gedaan. De moord op journalist Pavel Sjeremet in Kiev is niet opgelost.

De overheid heeft stappen gezet om homoseksuelen in het land beter te beschermen - zo garandeerde de politie in Kiev de organisatie van de Gaypride in Kiev. Maar gewelddaden van Oekraïense nationalisten tegen leden van de LGTB-gemeenschap vonden ook vorig jaar nog plaats.

 

 

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.