Rusland vindt het opvoeren van de druk op Noord-Korea gevaarlijk. President Poetin zei dat zwaardere sancties geen effect zullen hebben. 'Ze eten liever gras dan dat ze hun kernwapenprogramma opgeven.' Hij waarschuwde tegen 'militaire hysterie' die een mondiale catastrofe kan veroorzaken. Hoewel hij de Noord-Koreaanse kernproeven een provocatie noemde, waren zijn woorden over hysterie vooral gericht aan de VS.
Poetin zei dat het afzetten van de dictators Muamar Khadaffi en Saddam Hoessein de Noord-Koreaanse leiding ervan overtuigd had dat alleen afschrikking met kernwapens daartegen bescherming bood. 'Opjagen van militaire hysterie is in zulke omstandigheden zinloos. Dat kan leiden tot een planetaire ramp en een immens verlies aan mensenlevens. Er is geen andere manier om de Noord-Koreaanse kernwapenkwestie op te lossen dan door middel van vreedzame dialoog.'
Eerder uitte de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Rjabkov kritiek op de felle reactie van de VS op de krachtige kernproef die door Pyongyang zondag werd uitgevoerd. ‘In de huidige situatie is het duidelijk dat elke onbesuisde stap kan leiden tot een ontploffing, een politieke of een militaire ontploffing en niet slechts een kernproef-explosie’, zei de Russische onderminister van Buitenlandse Zaken Sergej Rjabkov. ‘En dat laat ons niet koud, zo dicht bij onze grens.’
Moskou verwacht geen heil van zwaardere economische sancties. Die zullen slechts ‘het land verstikken, het economische systeem breken’. Rjabkovs woorden volgden op de uitspraak van president Trump dat hij ertoe zou kunnen besluiten om 'alle handel te stoppen met landen die zaken doen met Noord-Korea'.
De Russische onderminister wenst dat de VN voortaan afspreekt dat geen enkel land het recht heeft in zijn eentje extra sancties op te leggen bovenop de sancties die door de internationale gemeenschap in de VN zijn aangenomen.
Alleen met politieke en diplomatieke middelen kan er naar een oplossing worden gezocht. Doen alsof zulke wegen zijn uitgeput, is onjuist, aldus Rjabkov die verwees naar gezamenlijke voorstellen van China en Rusland. Hij gaf zijn commentaar tijdens de conferentie van BRICS-landen die sinds zondag in de Chinese stad Xiamen een top houden. De Russische en Chinese presidenten spraken daar hun ernstige ongerustheid uit over de Noord-Koreaanse kernproef.
Dubbele bevriezing
Begin juli deden Rusland en China samen een oproep om de oorlogsretoriek te staken, zich terughoudend te betonen en terug te gaan naar de onderhandelingstafel. Ze stelden een ‘dubbele bevriezing’ voor: Noord-Korea moest stoppen met raketproeven en de VS en Zuid-Korea met het houden van grote militaire oefeningen. Over het afbouwen van kernwapens op het Koreaans schiereiland zouden dan onderhandelingen moeten beginnen.
Amerikaanse militaire commandanten inspecteren anti-raketsysteem Thaad in Zuid-Korea. Foto: Sgt. Jennifer Chance
In deze verklaring protesteerden China en Rusland ook tegen de plaatsing van het geavanceerde Amerikaanse anti-raketsysteem Thaad in Zuid-Korea. Dit defensiesysteem maakt inbreuk op de strategische belangen van regionale machten, met name van Rusland en China, zo verklaarden deze twee landen en drongen er op aan om met de plaatsing te stoppen.
In Xiamen sprak Rjabkov opnieuw over de dreiging die volgens Rusland uitgaat van het Amerikaanse anti-raketsysteem. Na de kernproef van zondag maakte de regering in Seoul bekend dat er naast de twee reeds geplaatste Thaad-systemen er nog vier lanceersystemen bijkomen. ‘Als dit met zo’n tempo doorgaat, dan is het op een gegeven moment misschien onvermijdelijk dat de kwestie van onze reactie in militaire zin aan de orde komt, in het kader van tegenwicht bieden. Ik wil nergens op vooruit lopen. Maar men kan de zaken niet geïsoleerd van de contekst zien.’
Economische banden
Rusland wil de economische banden met Noord-Korea aanhalen. De handel van Noord-Korea met Rusland bedraagt slechts rond de 100 miljoen $, terwijl de handel met China een omvang heeft van bijna 7 miljard $. Rusland streeft ernaar om in 2020 het handelsvolume te hebben vertienvoudigd, maar intussen stagneert de groei.
Noord-Korea heeft Rusland niet veel te bieden. Aan ruwe grondstoffen is in Rusland geen gebrek en zeebanket, dat Noord-Korea aan China levert, hoort niet tot de ingrediënten van de Russische keuken. Er wordt al jaren gepraat over de aanleg van gas- en oliepijplijnen en een spoorweg, waarmee Rusland via Noord-Korea naar Zuid-Korea wil exporteren, maar de aanleg van deze transportwegen wordt steeds uitgesteld.
Noord-Koreaanse arbeiders in Rusland
In Rusland werken naar schatting 30.000 Noord-Koreanen, vooral in de bouw in het Verre Oosten. Volgens Andrej Lankov , een specialist van de denktank Carnegie in Moskou, zijn de verhalen over ‘slavenarbeid’ in door Noord-Korea bewaakte kampen overdreven. De Noord-Koreaanse arbeiders worden niet gedwongen in Rusland te gaan werken, ze willen dat zelf graag omdat ze daarmee nog altijd meer verdienen dan thuis. Lankov schrijft dat een arbeider tussen 500 en 900 $ per maand moet afdragen aan Pyongyang en zelf 150 tot 300 $ per maand mag houden. In Noord-Korea verdient een arbeider slechts 50 of 70 $ per maand. Na twee of drie jaar in Rusland kan de arbeidsmigrant terugkeren met 4000 respectievelijk 6000 $.
Bronnen: Rossijskaja Gazeta, MID.ru, Carnegie.ru