Bewonersacties tegen sloop groeien uit tot geducht protest in Moskou

Vele duizenden Moskovieten gingen zondag 14 mei de straat op om te demonstreren tegen de geplande sloop van sovjet-flats uit de tijd van Chroesjtsjov. Wat als apolitiek protest begon, groeit uit tot een geduchte pressiegroep waarmee de politiek rekening moet houden.

Aanleiding is het plan van de burgemeester van Moskou, Sergej Sobjanin, om 4.500 prefab huizenblokken, die in de jaren ’50 en ’60 uit de grond werden gestampt, af te breken. Afbraak van de flats betekent de gedwongen verhuizing van rond één miljoen Moskovieten.

Bewonersprotest MoskouDuizenden Moskovieten gingen zondag voor het eerst de straat op om te protesteren. Foto twitter.com

Sobjanin noemt de sloop noodzakelijk vanwege de deplorabele staat van de huizenblokken en wil ze vervangen met moderne hoogbouw. Maar sceptici denken dat het plan van Sobjanin bedoeld is om projectontwikkelaars te helpen aan grote opdrachten en de bouwsector een impuls te geven. Het is een project met een budget van omgerekend 47 miljard euro.

Hoewel de burgemeester volhoudt dat hij de bewoners een woning van dezelfde grootte in dezelfde wijk zal aanbieden, vrezen veel huizenbezitters dat ze uit hun rustige en relatief groene wijk zullen worden verdreven. De wet die al in eerste lezing is aangenomen in de Staatsdoema is rekkelijk geformuleerd en is volgens critici zelfs in strijd met de grondwet.

Zo zijn er renovatie-zones aangewezen, waarbinnen elk gebouw dat ‘lijkt op’ een chroesjtsjovka (zo worden de betonnen flats van 5 etages genoemd, die onder partijleider Chroesjtsjov werden gebouwd), kan worden afgebroken. De bewoners van de flats krijgen maar één aanbod voor andere huisvesting en ze kunnen met geweld uit hun woning worden gezet. Tegen de afbraak kan niet bij de rechter worden geprocedeerd, want de gebruikelijke bouwreglementen gelden niet in de renovatie-zones.

Uit onderzoek van Transparency International blijkt dat Doema-afgevaardigde Vladimir Resin, de enige projectontwikkelaar onder de opstellers van de renovatiewet, banden heeft met alle 5 bedrijven die verantwoordelijk zijn voor de sloop van de chroesjtsjovki. 

Er is een beweging van onderop ontstaan, waarin burgers wetten en voorstellen bestuderen, handtekeningen verzamelen en juristen om raad vragen. Bewoners van wijken organiseren zich in verenigingen en actiegroepen en gaan nu ook de straat op. 

Onder druk daarvan is het plan al beperkt van oorspronkelijk 8.000 tot 4.500 blokken. De tweede lezing van de gewraakte wet in het parlement is uitgesteld. Afgelopen maandag stelde het stadsbestuur een online-stemming over de renovatie in werking. Als meer dan tweederde van de huizenbezitters tegenstemt, beloven de autoriteiten de renovatie te staken. Er klinkt echter scherpe kritiek op de procedure, omdat de uitslag oncontroleerbaar zou zijn.

 Chroesjtsjovki in MoskouTypische goedkope chroejstsjovki in Moskou, op de nominatie gesloopt te worden (foto Wikimedia)

Politici bemoeien zich intussen ook met de kwestie. Poetin verklaarde dat hij er garant voor zou staan dat burgerrechten niet geschonden zouden worden. Oppositielid Dmitri Goedkov, die zich eerder al zeer kritisch uitliet over de sloopplannen van Sobjanin, schaarde zich achter de demonstranten. Hij wil meedingen naar de post van burgemeester van Moskou waarvoor in 2018 verkiezingen op het programma staan. Ook oppositieleider Aleksej Navalny kwam op de rally af, maar werd door de politie verwijderd. Dit zou zijn gebeurd op verzoek van een van de organisatoren.

Voor achtergrond zie ons artikel van cultuurcriticus Andrei Arkhangelsky

Bronnen voor dit bericht: Radio Free Europe, Republic, Intersectionproject, Dozjd, Carnegie Moscow, Vedomosti

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.