Lockdown opgeheven, maar coronacijfers blijven heel hoog

Terwijl op 8 november in Moskou de korte lockdown van een week alweer werd opgeheven, handhaafden verschillende regio's (zoals Smolensk, Koersk, Tsjeljabinsk, Novgorod, Tomsk en Brjansk) de noodmaatregel vanwege de onverminderd hoge besmettingscijfers in Rusland. De lage vaccinatiegraad van ongeveer 30% en een zeer wankelmoedig en inconsequent beleid zijn daar debet aan. Volgens demografen zou de oversterfte eind dit jaar tot een miljoen kunnen oplopen.

statistiek corona 8 nov 2021 bron kommersantBesmettingen sinds maart 2021 (bron Kommersant)

Afgelopen zaterdag werden 41.335 nieuwe besmettingen geregistreerd (het hoogste aantal sinds het begin van de pandemie) en 1.188 sterfgevallen, op zondag waren er 39.165 besmettingen en 1.179 corona-gerelateerde doden. Het totale aantal coronapatiënten sinds het begin van de pandemie bedraagt nu 8.834.495.

Het officiële corona-dodental staat op 248.004, maar de oversterfte in het hele land is vele malen hoger. De onafhankelijke demograaf Aleksej Raksja becijferde op grond van de officiële statistieken van Rosstat dat de oversterfte inmiddels is opgelopen tot 4.000 per dag. In totaal stierven er in oktober 2021 98.000 mensen meer dan in oktober vorig jaar en in zijn prognose zal dat voor november oplopen tot 120.000 à 140.000. De demograaf schrijft de oversterfte op het conto van corona en sprak in Forbes Russia van 'het hoogste aantal doden [per dag] in de hele geschiedenis van Rusland na 1945'.

'Het is heel eenvoudig, de doden veroorzaakt door Covid-19 zijn de belangrijkste reden voor de daling. Bijna alle andere factoren zijn hetzelfde gebleven', aldus Raksja. 'Ik zie niet hoe de situatie kan verbeteren gezien de algemene aarzeling voor vaccinatie en het gebrek aan beperkende maatregelen'. Raksja verliet het staatsbureau voor de statistiek Rosstat een jaar geleden uit onvrede met het geknoei met covid-cijfers. 

Raksja verwacht dat de heftige vierde coronagolf in Rusland in de derde week van november zal afvlakken, maar die natuurlijke curve zal niet of nauwelijks worden beïnvloed door de lockdown van een week. Complicerende factor bij het analyseren van de coronadata is dat Rosstat de maandelijkse sterftecijfers gemiddeld pas na 40 dagen publiceert. 'Het lijkt erop dat het verheimelijken van informatie en het openlijke liegen een van de belangrijkste factoren is voor het gebrek aan vertrouwen in de overheidspolitiek ten tijde van de pandemie',  aldus Raksja. 'Als dat anders was geweest, zouden vele doden nu nog in leven zijn.'

Een vergelijkbare daling van het inwonersaantal vond plaats begin jaren 90, na de economische shocktherapie van Jeltsins premier Jegor Gaidar, toen de bevolking in rap tempo verarmde. Volgens Raksja daalde die tussen juli 1999 en juni 2000 met 983.000. 

Massaal vaccineren 

Volgens de meest recente cijfers van Rosstat stierven in september 2021 201.945 mensen — 45% meer dan in 2019. Het was, aldus The Moscow Times, de zevende maand op rij dat het dodental de 200.000 oversteeg, een aantal dat de afgelopen 12 jaar nooit is gehaald. Bij ongewijzigd beleid verwacht Raksja dat tegen het eind van het jaar het miljoen gehaald gaat worden. 

Slechts massaal vaccineren zou de vierde golf kunnen keren, aldus specialisten. Maar hoewel Rusland het succesvolle vaccin Spoetnik overal in de wereld aanbiedt (zelfs in sommige Oost-Europese landen als Hongarije) wil de bevolking er niet aan. Dat is het gevolg van een onduidelijk vaccinatiebeleid en het gebrek aan vertrouwen in de eigen overheid. Daarom wordt het vaccineren geleidelijk aan in steeds meer beroepen en instellingen verplicht gesteld. Artsen en experts schreeuwen er om, maar de invoering van een algemene vaccinatieplicht is nog niet aan de orde. 

President Poetin is bijvoorbeeld geen voorstander van zo'n impopulaire maatregel en zegt dat ook openlijk. 'Ik ben zelf niet voor verplichte inenting,' zei hij eind oktober. 'Want elke opgelegde beslissing kun je immers makkelijk omzeilen. Dan koopt men gewoon inentingsbewijzen. Het is een bekende uitdrukking: "Over wetten wordt nagedacht door honderden of duizenden mensen, maar miljoenen denken erover na hoe ze ze moeten omzeilen".' Dat het merendeel der Russen hun eigen vaccin niet vertrouwt, stelt hij echter nimmer aan de orde. 

Liever draagt Poetin bij aan de verwarring met rare indianenverhalen. Zo zei hij onlangs op de Valdai-conferentie dat hem ter ore was gekomen dat Europeanen naar Moskou komen om zich stiekem te laten inenten met Spoetnik, waarna ze dat na thuiskomst als Pfizer lieten registreren. Hij gebruikte het als argument in een pleidooi voor snellere erkenning van het Spoetnik-vaccin in de westerse wereld. De WHO zegt nog steeds op bepaalde gegevens te wachten.

corona excess fatalities moscow times

Overvolle mortuaria in de provincie

Intussen is de situatie in, bijvoorbeeld, de Russische provincie Omsk op sommige plekken ronduit alarmerend. De mortuaria kunnen de aanvoer van doden ternauwernood aan. In de stad Omsk worden dagelijks tot 150 lichamen bij de mortuaria aangeboden, meldt de locale site Sibir Realii. In oktober stierf volgens de locale overheid een record aantal mensen (3.394). Er is gebrek aan personeel en technische hulpmiddelen. De situatie werd twee maanden geleden nijpend.

'Russisch-orthodoxe gelovigen begraven hun doden op de derde dag na het overlijden. Nu worden de begrafenissen pas na 5 of 6 dagen gedaan. Als men een lichaam ter obductie aanbiedt, dan zijn alle mortuaria overvol', zei begrafenisondernemer Chairoel Abajdoelina tegen de website. Vele andere regio's kampen ook met grote problemen.

(Bronnen: Moscow Times, Forbes.ru, Rosstat, Sibir Realii, Kommersant)

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.