Controle op wapenbezit strenger na schietpartij op Kazanse school

Naar aanleiding van een schietpartij op een school in Kazan worden de wapenwetten in Rusland aangescherpt. Een paar uur na de schietpartij gaf president Poetin opdracht aan  Viktor Zolotov, het hoofd van de Russische Nationale Garde, ‘om nieuwe voorschriften uit te werken voor de soorten wapens die burgers mogen gebruiken’. Ook nam de Doema een wetsvoorstel aan die het uitgeven van wapenvergunningen enigszins beperkt.

kazan school schietpartijSchool Nr. 175 in Kazan, waar een 19[-jarige een bloedbad aanrichtte. Foto van twitter

Op 11 mei kwamen zeven kinderen en twee volwassenen om het leven bij een schietpartij bij school Nr. 175 in Kazan, de hoofdstad van Tatarstan, ongeveer 820 kilometer ten oosten van Moskou. Eenentwintig anderen raakten gewond. Een leraar van de middelbare school zei: ‘We hoorden het geluid van ontploffingen aan het begin van de tweede les. Alle leraren sloten de kinderen op in de lokalen. De schietpartij gebeurde op de tweede verdieping.’ Roestam Minnichanov, president van de Republiek van Tatarstan, noemt het incident ‘een enorme tragedie voor onze republiek, voor ons land.’

De dader, de 19-jarige Ilnaz Galjavijev, liet eerst een explosief afgaan en opende daarna het vuur met een jachtgeweer. Galjavijev had vlak daarvoor, op 28 april een wapenvergunning gekregen. Hij is voormalig leerling van de school en was pas geleden van de technische school gestuurd omdat hij slecht presteerde. Volgens zijn familie werd Galjavijev het laatste jaar steeds agressiever. Ook is er een hersenaandoening bij hem vastgesteld. Voorafgaand aan de aanslag meldde Galjavijev op sociale media dat hij van plan was veel mensen te vermoorden voordat hij zichzelf zou doden. Galjavijev is aangehouden en wordt beschuldigd van moord.

Maatregelen

Na de schietpartij in Kazan heeft president Poetin de Russische Nationale Garde de opdracht gegeven opnieuw te bekijken welke wapens door burgers gebruikt mogen worden. Ook heeft de Doema op 18 mei een wetsvoorstel aangenomen dat wapenvergunningen beperkt. Het wetsvoorstel was in December 2020 al ingediend. De wet verbiedt het uitgeven van wapenvergunningen aan Russische burgers met twee of meer eerdere veroordelingen, autobestuurders die zijn vervolgd voor rijden onder invloed of voor het weigeren van een medische controle op dronkenschap. Verder worden de regels voor  de opslag van buiten gebruik gestelde wapens aangescherpt en wordt het verspreiden van instructies voor het maken en repareren van wapens op het internet verboden.

 In de discussie over wapenbezit en schietincidenten doen autoriteiten ook verdergaande voorstellen. Vjatsjeslav Volodin, voorzitter van de Staatsdoema, ziet vooral de anonimiteit op het internet als grote boosdoener. Volodin wil de anonimiteit op het internet inperken door paspoortgegevens te koppelen aan internetgebruikers, waardoor het moeilijker wordt informatie over het aanschaffen en gebruik van wapens te vinden. Irina Volynets, Tartarstan’s ombudsvrouw voor kinderrechten, zegt dat het incident in Kazan heeft kunnen gebeuren door een gebrek aan een Sovjet-achtige staatsideologie: ‘Zo lang kinderen niet bezig zijn buiten schooluren zoals in de Sovjet-Unie zal dit opnieuw gebeuren.’ Vjatsjeslav Vanejev, leider van de pro-wapen organisatie ‘Recht op Wapens’, daarentegen, pleit dat de wapenwetten niet aangescherpt worden omdat ‘er al genoeg strenge regels zijn en relatief weinig doden’. In plaats daarvan zouden leraren wapens moeten dragen om schietincidenten op scholen te verminderen.

Schietpartijen op Russische scholen

Hoewel criminaliteit veel voorkomt in Rusland en er vaker schietincidenten voorkomen, gebeurde de eerste schietpartij op een school pas in 2014. Op 3 februari van dat jaar gijzelde de 15-jarige Sergei Gordejev 21 klasgenoten en schoot hij een aardrijkskundeleraar dood op zijn school in Moskou. Hierna nam het aantal gewelddadige incidenten op scholen toe. In 2017 vielen vier gewonden nadat een 15-jarige het vuur opende met een pistool op een school in de Moskouse regio en in 2018 viel een door nazi’s geobsedeerde 14-jarige zijn klasgenoten aan met een bijl in het Siberische Oelan-Oede. In 2018 vermoordde de 18-jarige student Vladislav Rosljakov 21 mensen op een school in Kertsj, de Krim, met een vuurwapen en explosieven. Het bloedbad in Kertsj was de meest dodelijke aanslag op een Russische school ooit. In oktober 2020 schoot een 18-jarige leerling drie mensen in het dorp Bolsjeorlovskoje vlakbij Nizjni Novgorod dood terwijl hij al een paar jaar niet verborg dat hij een grote schietpartij van plan was.

Vergunning voor vuurwapen

Russen kunnen een wapen aanschaffen als ze ouder dan 18 jaar zijn. Ze moeten een psychologisch examen en een proefperiode doorstaan. Verder moet de wapenbezitter een kluis hebben die goedgekeurd is door de politie om het wapen in op te slaan. Relatief veel Russen beschikken over een wapen; in een internationaal onderzoek over wapenbezit in 2017 schat Small Arms Survey dat  ruim 12% van de Russische inwoners een wapen bezit, terwijl dit percentage in dat jaar 10% was in de VS. Volgens de BBC is er een grote zwarte markt voor wapens in Rusland en worden veel wapens gekocht op het dark web, veelal met cryptogeld. De medische onderzoeken zijn niet erg grondig en dat ondanks de regels kan iemand vrij makkelijk aan een wapen komen. Een medewerkster van de BBC nam de proef op de som. ‘De psychiater vroeg mij alleen of hallucineerde of vreemde stemmen hoorde en controleerde de medische database. Dat was alles.’

Voornemens niet uitgevoerd

Na de schietpartij in Kertsj in 2018, hadden de Russische autoriteiten beloofd wapenwetten te verscherpen om herhaling te voorkomen, maar uit een onderzoek van nieuwssite Meduza blijkt dit niet te zijn gebeurd. De wetten voor wapenopslag zijn niet aangescherpt en de wetsvoorstellen om de minimumleeftijd voor het aanschaffen van wapens te verhogen naar 21 jaar zijn niet ingevoerd. Ook zijn straffen voor vuurwapenovertredingen niet aangescherpt.

Wel is de Federale Veiligheidsdienst  FSB alerter op het vroegtijdig identificeren van jongeren die mogelijk een schietpartij op een school van plan zijn. Sinds 2018 heeft de FSB 18 tieners opgepakt die verdacht werden van zulke plannen.

Bronnen: BBC, Meduza, the Moscow Times, the New York Times, RFE/RL, RIA, Small Arms Survey

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.