Navalny acht rol Poetin bij aanslag bewezen en weet motief

De Russische oppositieleider Aleksej Navalny heeft gezegd dat hij nu de namen kent van de mensen die hem in Tomsk hebben getracht te vergiftigen, dat hij bewezen acht dat president Poetin achter de aanslag zit en dat hij nu weet waarom de Russische president hem uit de weg wil ruimen. Hij komt tot deze conclusies dankzij onderzoek van het onderzoekscollectief Bellingcat.

fsb team navalnyDe acht FSB-agenten die Navalny van 2017 op zijn reizen volgden

Op basis van onderzoek door het collectief Bellingcat en The Insider in samenwerking met Der Spiegel en CNN deed Navalny op zijn videokanaal 50 minuten lang verslag van de bevindingen en gaf daarop zijn commentaar. De video, in het Russisch gesproken en Engels ondertiteld, was na één dag al meer dan vijf miljoen keer bekeken.

Dankzij telecomdata en reisgegevens die de onderzoekers em journalisten op de zwarte markt van Rusland te pakken kregen, achterhaalden ze de namen van acht medewerkers van een speciale afdeling van de veiligheidsdienst FSB, eenheid 34435, die jarenlang Aleksej Navalny op zijn reizen door Rusland volgden. De agenten waren geen gewone FSB’ers, maar chemici en artsen, die regelmatig belden met deskundigen op het gebied van zenuwgif.

Agenten van deze eenheid volgden Navalny al vanaf januari 2017 in verschillende samenstelling. Ze zaten nooit op dezelfde vlucht als Navalny, maar kwamen vaak eerder aan en vertrokken later. Navalny vermoedt dat ze twee keer eerder geprobeerd hebben hem te vergiftigen. Een keer werd hij onwel in een vliegtuig, het koude zweet brak hem uit, maar na een kwartier ging het voorbij; zijn vrouw Julia werd ineens onwel tijdens een korte vakantie in Kaliningrad in juli van dit jaar. Beide keren waren agenten van het speciale FSB-team in de buurt geweest.

Navalny verbindt het moment dat het speciale FSB-team hem ging volgen met zijn aankondiging dat hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap van Rusland. Eind 2016, begin 2017 reisde Navalny steeds naar de stad Kirov, waar hij terecht stond wegens fraude.  De agenten reisden eerst niet naar Kirov, maar vanaf een bepaald moment volgden ze hem op elke reis. Dat was nadat hij bekend had gemaakt dat hij van plan was mee te doen aan de presidentsverkiezingen van 2018. ‘Poetin besluit dat ik daarom gedood moet worden en hij geeft daartoe opdracht aan de FSB. Niet doodschieten, niet uit het raam gooien en niet laten overrijden door een vrachtwagen. Vergiftigen. Met een chemisch wapen’, aldus Navalny, want zoiets bewijzen is vrijwel onmogelijk.

Videoverslag van Navalny, Engelse ondertiteling beschikbaar

Volgens Bellingcat waren drie agenten van het FSB-team in de buurt van het hotel in Tomsk, waar Navalny op 19 augustus logeerde voor hij terug zou vliegen naar Moskou. Navalny denkt dat de novitsjok in het drankje is gedaan dat hij ’s avonds aan de bar bestelde. De barman zei dat hij helaas geen bloody mary kon maken, maar bood de cocktail negroni aan. ‘Na één slok heb ik niets meer genomen, het was het meest vieze drankje dat ik ooit geproefd heb’, vertelt Navalny op zijn video.

Om 6 uur de volgende ochtend vertrok hij naar het vliegveld om terug te keren naar Moskou. Aan boord raakte hij bewusteloos. De FSB-volgers van Navalny communiceerden met het team in Moskou, met pieken vlak voor en na het veronderstelde moment van vergiftiging. In Moskou werd het team geleid door twee FSB-generaals, die volgens Bellingcat rechtstreeks ressorteerden onder het hoofd van de FSB Alexander Bortnikov.

Toen het vliegtuig met de bewusteloze Navalny aan boord een noodlanding maakte in Omsk, annuleerden de FSB-agenten hun terugvlucht naar Moskou en vlogen in plaats daarvan naar de plaats Gorno-Altajsk. De onderzoekers van Bellingcat en The Insider veronderstellen dat ze daar specialisten op het gebied van het uitwissen van sporen van zenuwgif consulteerden. Niet ver van de plaats bevindt zich een chemisch instituut, dat zich daarmee bezighoudt. Een telefoongesprek van een teamlid naar dit instituut werd door Bellingcat en The Insider op de bewuste dag in de telecomgegevens gevonden.

screen shot 12 15 20 at 03.17 pm

De boekingen en geannuleerde boekingen in augustus van de drie FSB-teamleden die Navalny op zijn reis naar Siberië volgden

De deskundigen gingen er volgens Navalny waarschijnlijk van uit, dat de sporen van novitsjok na 48 uur uit zijn lichaam zouden zijn verdwenen. Daarom lieten de artsen in Omsk, na aanvankelijk geen toestemming voor zijn vertrek te hebben gegeven, hem tenslotte naar Duitsland overbrengen. Navalny zegt geen geloof te hechten aan een bericht, dit weekeind van de Sunday Times, dat de FSB in Omsk nog een tweede poging heeft gedaan om hem te vermoorden.  

Geen commentaar

In Rusland hebben de kranten, uitgezonderd RBK en Vtimes, niets gemeld over het onderzoek. Wel heeft de populaire radiozender Echo Moskvy een interview met Navalny uitgezonden en zijn relaas op de site gezet.

De woordvoerder van president Poetin, Dmitri Peskov, heeft zijn gebruikelijke dagelijkse persbriefing voor dinsdag en woensdag afgezegd. Als reden gaf hij dat het Kremlin zich moet voorbereiden op de grote jaarlijkse persconferentie van Poetin, aanstaande donderdag,  op 17 december. ‘Wij hebben nog niet bedacht welke leugen wij u zullen vertellen over de vergiftiging van Navalny’, spotte Navalny op twitter.

Bij Echo Moskvy zei Navalny op een vraag van een luisteraar dat hij nog steeds van plan is terug te keren naar Rusland. ‘Ik zou niet weten waarom ik mijzelf de weg terug heb afgesneden met dit onderzoek. Het is niet mijn probleem, maar het probleem van Poetin die mij blijkbaar haat, en in mijn persoon alle mensen die zich niet neerleggen bij corruptie en machtsmisbruik.’  Hij vertelde dat hij veel sneller dan gedacht aan het herstellen is en al een beetje rent. ‘Wanneer alles OK is, ga ik terug.’ 

Hij is zich ervan bewust dat de autoriteiten hem van terugkeer proberen af te houden door hem bang te maken met strafzaken. Volgens het persbureau TASS is justitie onlangs een onderzoek begonnen naar Navalny vanwege  het ‘oproepen tot extremisme’ in een interview met Echo Moskvy dat in april werd uitgezonden.

Zelf is hij naar zijn zeggen van plan om bij het Onderzoekscomité (het  OM dat zich met belangrijke misdaden bezighoudt) en de FSB aangifte te doen van een terroristische daad. ‘Ik heb geen spatje twijfel dat Poetin dit stuurt. We hebben te maken met een operatie die bijna vier jaar duurde, waarbij tientallen mensen betrokken zijn, onder wie enkele generaals van de FSB. De FSB-directeur Alexander Bortnikov zou zoiets nooit doen zonder opdracht van Poetin, want het gaat om een echte terroristische daad in de zin van de strafwet’, aldus Navalny.

vergadeering poetin 10 december 2020Poetin vergadert online met de Adviesraad voor Mensenrechten. Foto Kremlin.ru

In Rusland is er geen onderzoek geopend naar de vergiftiging van Navalny. Tijdens een vergadering met leden van de adviesraad voor mensenrechten op 10 december antwoordde Poetin op een vraag van tv-presentator Nikolaj Svanidze waarom dit niet was gebeurd:  ‘Over de vergiftiging van een bekende figurant. Er is een controle gaande. We kunnen dit echter niet doen in het kader van een strafrechtelijk onderzoek, omdat er geen bewijsmateriaal is,’ aldus Poetin die er op wees dat de Duitsers en de organisatie voor het verbod op chemische wapens OPCW op herhaalde verzoeken weigerden materiaal te sturen.

‘Wij zijn bereid hen te ontvangen, kom hierheen met je materiaal, laat ons zien, waar dat “novitsjok” is. Het is duidelijk dat het van alles kan zijn.’  Toen Svanidze opmerkte: ‘Maar de man is bijna doodgegaan, we kunnen toch zelf een strafzaak openen?’, reageerde Poetin met te zeggen: ‘Nee, dat kan niet. Als iemand bijna is doodgegaan, betekent dat niet dat je in al zulke gevallen een strafzaak moet openen. Wij analyseren het materiaal dat onze diensten in handen hebben.’ 

Bronnen: Bellingcat, Navalny.com, Echo Moskvy, Kremlin

Zie ook: Navalny, hartstochtelijk politicus die weigert bang te zijn

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.