Corona: Poetin stelt plebisciet uit en stuurt Russen week naar huis

In een kort tevoren aangekondigde tv-toespraak tot de natie over de coronapandemie, op 25 maart, heeft Poetin de volksraadpleging van 22 april over de grondwetswijzigingen 'tot een latere datum' uitgesteld en Russische werknemers een week naar huis gestuurd (van 28 maart tot 5 april), met doorbetaling van salaris. Het officiële aantal besmetten staat nu op 840. In Moskou zijn inmiddels twee mensen aan het virus overleden. Volgens opiniepeiler Levada Center gelooft een meerderheid van 59% van de bevolking 'niet' of slechts 'gedeeltelijk' in de overheidsmaatregelen, 38% hecht 'totaal' of 'grotendeels' geloof aan het beleid. 

screen shot 03 25 20 at 07.09 pm'

De officiële cijfers van besmette mensen (658), mensen die genezen zijn (29) en doden (0) op 25 maart. Bron stopcoronavirus.rf Inmiddels zijn er twee bevestigde doden.  Check de coronasite voor de recentste Russische cijfers

'De gezondheid, het leven en de veiligheid van de mensen zijn nu absoluut prioriteit. Daarom geloof ik dat de volksraadpleging tot een latere datum moet worden uitgesteld', aldus Poetin. De volksraadpleging moest het sluitstuk worden van de grondwetswijzigingen die het Poetin mogelijk maken nog twee extra presidentiële termijnen aan te blijven (tot 2036). De wijzigingen zijn al door het parlement en het Constitutioneel Hof aangenomen en door Poetin ondertekend. Over de grootschalige festiviteiten op 9 mei, de herdenking van 75 jaar na de overwinning op nazi-Duitsland, repte hij niet.

De vrije week beargumenteerde Poetin als volgt: 'Het is nu uitermate belangrijk de dreiging van de snelle verbreiding van de ziekte te voorkomen.' Overheidsdiensten, medisch personeel, banken, winkels, apotheken en openbaar vervoer blijven functioneren. Poetin riep de burgers op zoveel mogelijk thuis te blijven en alle overheidsaanbevelingen over het coronavirus strict op te volgen. 'Laten we niet vertrouwen op ons Russische "we zien wel".' Van een lock-down is geen sprake, hoewel de televisie de vrije week betitelde als 'quarantaine'.

Extra geld voor burgers

Daarnaast kondigde Poetin een aantal steunmaatregelen voor burgers aan, zoals een automatische verlenging van alle bestaande uitkeringen met een half jaar, gezinnen krijgen 5.000 roebel per maand voor kinderen beneden de drie jaar, werkloosheidsuitkeringen worden opgetrokken tot het niveau van het bestaansminimum, mensen die meer dan 30% achteruit gaan in inkomen krijgen uitstel van betaling voor leningen en uitkeringen.

Het zakenleven beloofde hij boeteloze verlenging van kredieten, versimpeling van de faillissementsprocedures, 6 maanden uitstel van betaling van belastingen, ook voor het midden- en kleinbedrijf, een moratorium van een half jaar voor faillissementsaanvragen.  De rente op offshore rekeningen wordt belast met 15 procent. En personen die meer dan een miljoen roebel (13.000 euro) op de bank hebben staan of in aandelen hebben belegd moeten over de rente 13 procent belasting gaan betalen. 

corona sobjaninAffiches over de strijd tegen corona. Rechts Moskous burgemeester Sobjanin, die een noodhospitaal bouwt: 'Bouwers! De teller loopt nu per minuut!'
 

Commentaar op Poetins toespraak:

Analist Andrej Sinitsyn op Republic.ru: 'Poetin besloot niet tot harde quarantainemaatregelen in het hele land, en stelde in plaats daarvan een vrije week voor. Zo'n week dwingt Russen helemaal niet tot thuisblijven (hoe hard de president daar ook toe opriep), want de winkels en het openbaar vervoer blijven open. Maar Russen houden erg van vrije dagen en zullen er blij mee zijn.'

Volgens Sinitsyn was Poetins toespraak te laat: 'De president maakte geen haast, omdat zijn ondergeschikten geen haast maakten met de erkenning dat het coronavirus een probleem vormt. En zij maakten geen haast omdat er geen bevel van hogerhand was dat ze er haast mee moesten maken. Zonder zo'n bevel gebeurt er in Rusland niets en worden mensen die besmet zijn niet gediagnosticeerd. En als er geen diagnose is, waar moeten we het dan eigenlijk over hebben?'

Analist Mark Galeotti wijst in The Moscow Times op de leidende rol die Moskous burgemeester Sobjanin op zich lijkt te hebben genomen nu Poetin niets te bieden heeft: 'Sobyanin thus has authority without power. Will he accept this and, in effect, become (outside Moscow, at least), a pretend troubleshooter to place alongside the pretend opposition in the Duma? Or will he seek to leverage his public status to call out regions and government departments that are dragging their feet?

That would be a brave move, especially given the very real danger that as the pandemic spreads in Russia, inter-regional tensions will rise. What happens when one region that has taken tough measures and begun to control the virus’s spread wants to close its internal borders with others which are still short of their peak?

It is also brave because in the current environment it will — rightly or wrongly — be interpreted as some kind of political maneuver, whether a hint that he is after Mishustin’s job or maybe even something more. [...]

In many ways, this is an interesting — if somewhat depressing — case study of late Putinist crisis management.'

Volgens de Financial Times gaat vooral de rentebelasting van 13 procent veel Russen uit de middenklasse hard raken. 'De heer Poetin beloofde dat slechts "1 procent" van de spaarders zou worden getroffen door zijn besluit de maatregelen te financieren via een belasting op rente van spaartegoeden van meer dan 1 miljoen roebel [13.000 euro]. Maar de maatregelen zullen miljoenen Russen treffen, inclusief gepensioneerden die hun spaargeld gebruiken om hun kleine staatspensioenen aan te vullen.' Deze maatregel gaat veel gewone middenklassers raken, zegt de . 'De maatregelen zullen miljoenen Russen raken, inclusief gepensioneerden die hun spaargeld gebruiken om hun kleine staatspensioenen aan te vullen.'

Poetins toespraak volgde op zijn bezoek, gisteren, aan een kliniek in Kommoenarka, waar patiënten met het coronavirus worden verpleegd. De Moskouse burgemeester Sergej Sobjanin waarschuwde de president dat de situatie veel ernstiger is dan hij denkt. Grote evenementen waren al eerder afgelast en in Moskou moeten mensen van boven de 65 en chronisch zieken tussen 26 maart en 14 april binnen blijven. Ze krijgen 4.000 roebel compensatie (met de huidige koers 46 euro) voor extra uitgaven.

In Moskou dat bijna driekwart (410 gevallen) van het aantal vastgestelde besmette zieken telt zijn meer beperkingen dan elders van kracht. Na Poetins toespraak besloot de Moskouse burgemeester Sobjanin voor de duur van volgende week ook cafés, restaurants en parken te sluiten. Inmiddels zijn er in Moskou twee doden gemeld, maar die lage cijfers worden door sommige artsen betwijfeld. Ziekenhuizen zouden corona-sterfgevallen hebben opgegeven als mensen die overleden zijn door longontsteking.

Aanvankelijk waren de maatregelen inconsequent en gericht op geruststelling dat de overheid alles onder controle heeft. Op een enquête over de coronapandemie van de nieuwssite Meduza.io gaven 60.000 lezers antwoord. 40% zei bij begroeting elkaar nog de hand te schudden, 21% werkt vanuit huis, 23% gaat alleen de straat op voor boodschappen. De rest zei naar het werk te gaan en zich niet te isoleren. Een minderheid van 43% zei ouders en grootouders niet op te zoeken. Driekwart van de respondenten is zich wel bewust van de noodzaak tot ontsmetten en wast regelmatig z’n handen.

Intussen bereidden de autoriteiten zich voor op een verergering van de situatie. De krant RBK berichtte dat de Moskouse politie vóór 31 maart een plan moet klaarmaken om het in- en uitgaande verkeer in de stad en een eventueel uitgaansverbod te controleren. 

Voorlopig geen quarantaine

Scholieren zijn tot 12 april met vakantie gestuurd, in Moskou en sommige andere steden zijn universiteiten en hogescholen dicht, sportwedstrijden zijn verboden, theaters en musea zijn gesloten. Wie thuis kan werken, wordt aangeraden dit te doen. Openbare bijeenkomsten mochten aanvankelijk nog doorgaan met maximaal 5.000 aanwezigen, later werd dit beperkt tot 1.000 mensen en inmiddels is 50 mensen het maximum.

Poetin krijgt uitleg over bevoorrading ivm coronaPoetin krijgt in het Corona Crisiscentrum van premier Misjoestin (rechts) uitleg over de winkelbevoorrading en spreekt zich uit tegen hamsteren (foto Kremlin.ru)

Het reguliere vliegverkeer met het buitenland is per 27 maart gestaakt. Er worden alleen nog vluchten gearrangeerd voor Russische staatsburgers die terug naar Rusland willen. De grenzen met China waren al weken dicht, die met Oekraïne en Wit-Rusland en Letland zijn nu ook gesloten. Buitenlanders – op diplomaten en sommige andere categorieën na – mogen tot 1 mei Rusland niet binnen. Russische burgers die vanuit risicogebieden terugkeren moeten zich twee weken afzonderen.

Gezondheidszorg

Het testen van besmetting met corona wordt versimpeld. Tot nu toe werd alleen een besmetting geregistreerd als een monster was getest door het Vektor-lab in Novosibirsk. Nu is een enkele test, ook door andere toegelaten laboratoria, voldoende. Volgens experts was de testmethode van Vektor niet gevoelig genoeg, hetgeen volgens hen verklaarde waarom er op meer dan 100.000 monsters slechts iets meer dan 100 positieve resultaten waren, het laagst van alle landen met een coronabesmetting.

Voor de 140 miljoen inwoners zijn 40.000 beademingsapparaten beschikbaar, 55.000 bedden voor isolatie van zieken, waarvan 12.000 plekken op een intensive care. Aan uitbreiding van het aantal ziekenhuizen en afdelingen dat coronapatiënten kan verzorgen wordt gewerkt, vooral in Moskou. De regering heeft geld uitgetrokken voor de aanschaf van extra beademingsapparaten, testen en beschermende kledij. De farmaceutische industrie krijgt extra financiering om medicijnen te produceren, de importheffingen voor medicijnen uit het buitenland zijn opgeheven.

Internet-magazine Codastory meldde dat artsen klagen over een schrijnend tekort aan beschermende maskers en kledij. Vijf artsen die anoniem wilden blijven vertelden dat ziekenhuizen veel mensen beademen, dat er een tekort is aan beschermende uitrusting en dat het testen veel te traag gaat. ‘We hebben soms niet eens handschoenen, laat staan gezichtsmaskers.’ Volgens een medewerker van het Moskouse Moechin-ziekenhuis zijn er de laatste weken veel meer patiënten met longontsteking dan verwacht opgenomen.

Oogarts Anastasia Vasiljeva, voorzitter van een onafhankelijke vakbond van artsen, plaatste op YouTube een videoboodschap, waarin zij de autoriteiten beschuldigde van leugens en intimidatie van artsen. Ze riep artsen op niet te zwijgen over de werkelijke oorzaak van overlijden. Vasiljeva zei dat artsen en verplegend personeel moeten weigeren om mensen met longontsteking zonder bescherming te behandelen. Vasiljeva heeft inmiddels de criminele recherche op haar dak gekregen wegens haar kritische opmerkingen, meldde zij op twitter.

corona voorpagfina vedomostiDe zakenkrant Vedomosti (Berichten) heeft zijn titel vanwege het coronavirus omgedoopt in Vsedomoj! (Allemaal naar huis)

Rusland heeft een honderdtal militaire virologen en epidemiologen naar Italië gestuurd om daar de medici bij te staan. Zo doen zij, denkt zakenkrant Vedomosti, praktische ervaring op met de bestrijding van het virus. Het is een teken, aldus de krant, dat Rusland zich serieus op een epidemie voorbereidt.   

Boodschap

De staatstelevisie benadrukt dat het coronavirus in Rusland onder controle is dankzij de tijdige maatregelen van de regering. Dmitri Kiseljov, presentator van het nieuwsmagazine Vesti Nedeli en een vooraanstaande Kremlin-spreekbuis, benadrukte zondag dat er in Rusland geen enkele dode was gevallen en slechts een paar honderd mensen besmet waren. Hij voegde daaraan ditmaal toe dat Rusland later werd getroffen en zich daardoor beter kan voorbereiden. China werd door hem als voorbeeld gesteld van effectief optreden, Europa als voorbeeld van chaotisch handelen.   

Mediawaakhond Roskomnadzor heeft van Justitie de opdracht gekregen om geruchten en ‘nepberichten’, die ‘de openbare orde en veiligheid massaal kunnen ontwrichten’. De site van het radiostation Echo Moskvy (De echo van Moskou) heeft vorige week op last van de autoriteiten al berichten van zijn site verwijderd met cijfers over het aantal besmettingen.  

Inmiddels is er een officiële website online – stopcoronavirus.rf - met de stand van zaken, adviezen en cijfers. Persbureau Meduza concludeerde dat de website een haastige en tegenstrijdige indruk wekte. 

corona stopcorona site

Economie

De Russische regering zegt ‘voldoende reserves, economisch en medisch’, te hebben om iedereen die dat nodig heeft te hulp te schieten. Prioriteit heeft financiële stabiliteit, steun aan bedrijven en prijsregulering. Zo wordt er een garantiefonds voor bedrijven van 300 miljard roebel (25 miljard euro) gereserveerd en uitstel van belastingen mogelijk gemaakt. De lonen van artsen en verplegend personeel, die zwaar onderbetaald worden, worden onder druk van de dreigende epidemie verhoogd, zo heeft de regering aangekondigd. Importheffingen op medicijnen worden opgeheven.    

De regering heeft een lijst van 600 bedrijven opgesteld die essentieel zijn voor de economie en in aanmerking komen voor staatssteun. Op de lijst staan ook de buitenlandse bedrijven IKEA en MacDonalds. Beseft wordt dat het midden- en kleinbedrijf bijzonder kwetsbaar is. De krant Moskovski Komsomolets schrijft:

'Een peiling van de Handelskamer onder het midden- en kleinbedrijf toont aan dat er 3 miljoen ondernemingen failliet zouden kunnen gaan. Dat betekent dat 8,6 mijoen mensen hun baan verliezen. Je geliefde bakker op de hoek, je gezellige yoga-zaal, de privécrèche die je kinderen opvangt die wegens jarenlange wachtlijsten niet terecht konden op de staatscrèches. Zakendoen was in ons land altijd erg riskant en vereiste een combinatie van krankzinnigheid en moed. Eerst kregen zakenlui nachtmerries van de gangsters, daarna volgden corruptie bureaucratie en rechtbanken met eindeloze controles en voor de mensen die in dit verstikkende en parasitaire zakenklimaat toch iets voor elkaar wisten te boksen komt de corona-epidemie met al zijn verboden en restricties als een donderslag bij heldere hemel.'

Bronnen: Meduza, The Bell, Vedomosti, The Moscow Times, Vesti Nedeli, Allians Vratsjej, Moskovski Komsomolets

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.