Rusland wil zijn terugkeer in de Raad van Europa gebruiken om sancties ‘op politieke gronden’ volledig uit te sluiten. Dat heeft de voorzitter van de commissie buitenland van de Federatieraad (de senaat), Konstantin Kosatsjov in de krant Izvestia gezegd.
De Russische delegatie bij de parlementaire assemblee van de Raad van Europa (PACE) kreeg vorige week haar stemrecht terug en nam vervolgens ook weer plaats in de organisatie. Vijf jaar geleden ontnam de PACE de Russische parlementsleden hun stemrecht vanwege de Russische annexatie van de Krim en inmenging in de Donbas. De Russische delegatie bleef daarna weg en hield haar contributie in.
In het overleg over opheffing van de sanctie en terugkeer eiste Rusland steeds dat de assemblee iedere mogelijkheid tot een strafmaatregel tegen een lidstaat moest afschaffen. Daaraan is geen gehoor gegeven, omdat de assemblee in dat geval alle instrumenten voor eventueel onaanvaardbaar gedrag van een land kwijt zou zijn.
Met de nieuwe regels, die op voorstel van SP-er Tiny Kox zijn aangenomen, wordt de kans op een sanctie tegen een lidstaat klein, want de assemblee kan alleen tot een maatregel besluiten als ook de regeringen van de lidstaten, vertegenwoordigd in het Comité van Ministers, het daarmee eens zijn. Het mechanisme daarvoor zal vermoedelijk zoveel consensus vereisen dat het er niet gauw of nooit van zal komen.
Konstantin Kosatsjov: 'Terugkeer Rusland is geen doel op zich'. Foto wikipedia
Rusland juicht de aanpassing toe als een ‘nuttige correctie’, maar is er nog niet tevreden mee. Buitenlandwoordvoerder Kosatsjov wil dat ‘sancties op basis van politieke motieven’ helemaal uitgesloten worden. Hij noemt dit ‘een van de hoofdtaken van onze delegatie de komende tijd’.
Onderzoek naar moord Nemtsov
De terugkeer in de assemblee was volgens Kosatsjov ‘geen doel op zich’ van de Russen. De delegatie zal haar terugkeer gebruiken om het ‘Russisch dossier’ dat in de vijf jaar van afwezigheid van de Russische delegatie opgebouwd is door ‘mensen die het slecht met Rusland voorhebben’ ter discussie te stellen. Hij heeft het daarbij over ‘clichévoorstellingen’ over de status van de Krim, de situatie in Oekraïne, de Skripal-zaak, de MH-17, de positie van seksuele minderheden in Rusland en het onderzoek naar de moord op Boris Nemtsov.
Over dat laatste onderwerp nam de PACE vorige week een resolutie aan, een dag nadat de Russische delegatie haar stemrecht terugkreeg. In die resolutie wordt Rusland opgeroepen het onderzoek te heropenen teneinde de opdrachtgevers van de moord te vinden. Er zijn vijf Tsjetsjenen als uitvoerders van de aanslag op Nemtsov veroordeeld, maar wie hen op pad heeft gestuurd is niet bekend. Volgens het rapport van de PACE is allerlei bewijsmateriaal niet serieus onderzocht en bestaat er gerede twijfel aan de onafhankelijkheid van het politie- en justitie-optreden in deze zaak.
Een van de Russische parlementariërs die zijn plaats in de assemblee weer ingenomen heeft, Leonid Sloetski, noemde het rapport en de resolutie over Nemtsov ‘een middel om Rusland te demoniseren op het podium van de Raad van Europa’. Bij 40 stemmen voor en 0 tegen de oproep tot heropening van de zaak, waren er 3 leden van de parlementaire assemblee die zich onthielden van stemming. Eén van hen was Tiny Kox, een van de actiefste voorvechters van de terugkeer van Rusland in de assemblee. Hij vond dat het rapport geen kracht had, omdat het was gemaakt zonder medewerking van Rusland en onderzoek ter plaatse.
Uit verontwaardiging over de onvoorwaardelijke toelating van Rusland wil het Oekraïense parlement de eigen deelname aan de PACE stopzetten. Overigens zal het Oekraïense parlement in nieuwe samenstelling hierover beslissen, want op 21 juli zijn er verkiezingen.