Na VS stapt ook Rusland uit INF-verdrag

Rusland stapt net als de VS uit het INF-verdrag. Dat kondigde president Poetin aan een dag nadat de Amerikaanse president het verdrag opzegde. De Russische president gaf meteen opdracht om nieuwe kernraketten voor de korte en middellange afstand te ontwikkelen.

Pas over een halfjaar is het verdrag daadwerkelijk niet meer geldig en in de tussentijd wil met name Duitsland nog een poging wagen de overeenkomst te redden. Het INF-verdrag is werd in 1987 gesloten door Reagan en Gorbatsjov en markeerde een belangrijk moment in het einde van de Koude Oorlog. Met het verdrag werd een hele klasse kernwapens – landraketten met een bereik van 500 tot 5500 kilometer – uit gebruik genomen en daarmee werd Europa, dat het mogelijk slagveld zou zijn, bevrijd van angst voor een kernoorlog.

shoigu en putin inf 2 febr 19Poetin bespreekt met minister van Defensie Sergej Sjojgoe het Russische antwoord op het opzeggen van het INF-verdrag door de VS. Foto Kremlin.ru

Poetin zei dat Moskou pas nieuwe raketten in Europa en Azië zal plaatsen als de VS dat eerst doen. Onderhandelingen over het behoud van het INF-verdrag sloot hij niet uit, maar dan moet het initiatief van Amerika uitgaan. Beide landen beschuldigen elkaar van schending van de afspraken. De Russen zouden volgens Washington in het geheim een kruisraket hebben ontwikkeld, de 9M729, in NAVO-jargon de SSC-8 genaamd, die 2000 of meer kilometer bereik zou hebben. Rusland erkende in december 2017 het testen van deze raket, maar verklaarde dat het bereik minder dan 500 kilometer was. Van zijn kant stelt Moskou dat de VS het verdrag schenden met de plaatsing van een raketschild in Roemenië en vanaf volgend jaar in Polen.  

Twee maanden geleden kondigde Trump aan uit het INF-verdrag te zullen stappen, als Rusland de verboden wapens niet zou hebben opgegeven. Gesprekken hierover haalden niets uit. Rusland beschouwde de Amerikaanse opstelling als een ultimatum, waar het niet op kon ingaan. Het probleem bij het INF-verdrag is vooral China, dat geen partij is bij de overeenkomst, maar wel over kernwapens voor de korte- en middellange afstand beschikt. Amerika zag daarom geen heil meer in het handhaven van het akkoord en ook Rusland reageert ingehouden op de opzegging.

Russische kranten zien gevaar wapenwedloop

De Russische kranten schrijven wel over het gevaar van een nieuwe wapenwedloop in Europa. De Komsomolskaja Pravda opende maandag met de kop ‘Staan we nu dichter bij een kernoorlog?’ De zakenkrant Vedomosti denkt van wel. Het opzeggen van het INF verdrag ‘laat de wereld terugkeren naar een tijd waar we niet naar terug willen, de tijd van angst voor een kernoorlog, van een reële kans op zo’n oorlog en van een perspectief op een wapenwedloop.’ Vedomosti verwijst naar de Cuba-rakettencrisis van 1962, nu ‘het praten over een nucleair conflict niet langer taboe is’.

Moskovski Komsomolets citeert wapenbeheersingsexpert Sergej Rogov, die het risico op de inzet van kernwapens vergroot acht. ‘Als er Amerikaanse raketten in Polen of de Baltische staten worden geplaatst, dan zijn die in enkele minuten in staat om doelen in Rusland te treffen.’ Dat zal Rusland onvoldoende tijd geven om te zien welke raketten afgeschoten zijn en waarop ze gericht zijn. Het betekent dat zowel de Amerikanen als de Russen verleid zullen worden om de doctrine van de preventieve aanval te omhelzen. En dat creëert een situatie die gevaarlijker is dan de Cuba-crisis, aldus de directeur van het Amerika en Canada Instituut Rogov.

Volgens hem dreigen de VS ook het New START verdrag over de beperking van strategische kernwapens, dat in 2021 afloopt, niet te verlengen. Als dat gebeurt, waarschuwt Rogov, zullen voor het eerst in 50 jaar verdragen voor de kernwapenbeheersing van de VS en Rusland helemaal weggevallen zijn. ‘Een buitengewoon gevaarlijke situatie’, aldus Rogov.

In 2019, zo heeft Poetin verklaard, zal Rusland zijn budget voor defensie niet verhogen. Maar op den duur, meent Rogov,  is dat niet vol te houden.  Voor nieuwe wapenprogramma’s is geld nodig en dat geld zal ergens vandaan moeten komen.

De regeringskrant Rossijskaja Gazeta laat een militaire expert aan het woord, die zegt dat het niet meer dan een jaar zal duren totdat de nieuwe wapens die de president in gebruik wil nemen ontwikkeld zijn. De krant schrijft ook over de wapens die Rusland al aan het ontwikkelen is. Daaronder ook het onbemande onderwatervoertuig Poseidon die een nucleaire lading kan afschieten. De krant schetst het dreigende scenario dat zo’n voertuig uitgerust met een nucleaire kop van 100 megaton vlakbij de Amerikaanse kust wordt gestationeerd. ‘Een aanval op Rusland wordt dan een zelfmoordavontuur.’

Terwijl de Izvestia in de kop Europa ‘hoofddoelwit’ maakt van een nieuwe wapenwedloop, denkt Kommersant dat het zo’n vaart niet zal lopen. De Europeanen, schrijft de krant, zullen zich verzetten tegen plaatsing van kernraketten en het Amerikaans Congres zal de plaatsing niet willen financieren.

Zie ook analyse van Vladimir Frolov 'Met rakettencrisis INF-verdrag betreden we nieuw tijdperk'

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.