VS dreigen steeds luider met sancties vanwege Nordstream 2

De VS dreigt steeds luider met sancties tegen Nederlandse en Duitse bedrijven vanwege hun medewerking aan de aanleg van de Russische gaspijp Nordstream 2.  Zondag werd de inhoud van een boze brief bekend die de Amerikaanse ambassadeur in Berlijn aan Duitse bedrijven heeft geschreven. Vorige maand waarschuwde ambassadeur Pete Hoekstra Nederland en Nederlandse bedrijven voor sancties als zij hun werk aan de pijplijn zouden voortzetten.

De aanleg van de pijplijn is controversieel omdat deze de transit van gas uit Rusland naar Europa via Oekraïne overbodig kan maken en Oekraïne dan een aanmerkelijke bron van inkomsten en economisch gewicht verliest. Daarnaast vindt Amerika dat Europa, met Duitsland voorop, te zeer afhankelijk wordt van gasimport uit Rusland. Daarbij heeft de VS ook een eigenbelang: zij wil zelf vloeibaar LNG-gas aan Europa leveren.

nordstream2 map

Via een opiniestuk in De Telegraaf liet Pete Hoekstra weten dat de VS tegen de pijplijn gekant is omdat deze ‘directe bedreiging voor de veiligheid en stabiliteit van Oekraïne’ vormt. Hoekstra noemde Nordstream 2 een ‘economisch wapen om Europese economieën, en zelfs hun nationale veiligheid te bedreigen’. Hoekstra wees naar het conflict in Oekraïne, desinformatiecampagnes in Europa, het neerhalen van de MH17 en de hackpoging op de computers van de Organisatie voor het verbod op chemische wapens (OPCW) in Den Haag als redenen voor Nederland om de Russische gaspijp tegen te gaan.

Shell financiert samen met vier andere West-Europese bedrijven - de Duitse Wintershall en Uniper, het Franse Engie en het Oostenrijkse OMV – de helft van de aanlegkosten, die 9,5 miljard euro bedragen. Het Russische staatsbedrijf Gazprom financiert de andere helft en is de enige aandeelhouder. Naast Shell zijn de Nederlandse baggerbedrijven Van Oord en Boskalis en het installatiebedrijf Allseas betrokken bij de aanleg van Nordstream 2.

Op de sanctiedreiging van de Amerikanen gaan de Nederlandse bedrijven niet in. Tegenover de NOS zeiden woordvoerders van Allseas en Shell niet te willen speculeren op mogelijke maatregelen. Volgens minister Blok van Buitenlandse Zaken is de gaspijp een puur commercieel project, waarbij de overheid niet betrokken is en moeten de bedrijven zelf weten of ze willen meewerken.  

Intussen gaat de bouw van de gaspijp verder en is er de afgelopen maanden 400 van 2400 km op de bodem van de Oostzee gelegd. De bedoeling is dat Nordstream 2 begin 2020 kan gaan functioneren. 

In reactie op zijn Amerikaanse collega kwam ook de Russische ambassadeur in Den Haag met een opiniestuk in De Telegraaf. Daarin merkte Alexander Sjoelgin op dat het Amerikaanse LNG-gas dat als alternatief zou kunnen dienen voor de import van Russisch gas 30% duurder is.  Dat zou de prijs zijn voor solidariteit met de VS, aldus Sjoelgin. ‘Nederland moet zelf bepalen wat beter voor het land is – het goedkope Russische of het dure Amerikaanse gas.’

Duitse afhankelijkheid

In een brief aan Duitse bedrijven schreef de Amerikaanse ambassadeur Richard Grenell dat ‘firma’s die bij de aanleg van de pijplijn helpen de veiligheid van Oekraïne en Europa actief ondermijnen’ en ‘een aanzienlijk sanctierisico kunnen lopen’.  Volgens de ambassade in Berlijn is dit niet bedoeld als dreigement, maar als een ‘heldere boodschap van de Amerikaanse politiek’.  

Afgelopen zomer kwam de controverse over de gaspijp scherp naar buiten toen president Trump Duitsland vanwege zijn gasafhankelijkheid ‘een gevangene van Rusland’ noemde.  Bondskanselier Merkel heeft lang volgehouden dat het project louter commercieel was, maar erkende vorig jaar tegenover de Oekraïense president Porosjenko dat ook met politieke afwegingen rekening moest worden gehouden. Nordstream 2 kon niet doorgaan, zo zei ze bij die gelegenheid, zonder garanties van Rusland over de toekomst van de transit door Oekraïne.

In december riep het Amerikaanse Congres Europese regeringen op om Nordstream 2 tegen te houden en vroeg president Trump om maatregelen te nemen. Het project is volgens de motie ‘een drastische stap achteruit voor Europese energieveiligheid en Amerikaanse belangen’. Ook het Europees parlement sprak zich in december uit tegen de aanleg van de gaspijp. Het parlement, aldus de resolutie ‘veroordeelt de aanleg van de Nord Stream 2 pijplijn, aangezien het een politiek project is dat een bedreiging vormt voor de Europese energiezekerheid en de inspanningen om de energievoorziening te diversifiëren; verlangt dat het project wordt geannuleerd’.

De verwachting is overigens dat de aanleg doorgaat. Gazprom heeft al laten weten de hele financiering te zullen overnemen als westerse bedrijven zich zouden terugtrekken.

Zie voor achtergrond Controverse over gaspijp is gevecht over macht van Rusland in Europa

 

Wekelijkse update?

Iedere donderdag uitgelichte artikelen in uw mailbox

Eerst doorlezen? U kunt zich ook later aanmelden via de home pagina.

Als u in uw browser de cookies blokkeert, ziet u deze popup steeds weer. Daarvoor excuus.