De Russische geheime dienst dreigt een deal van ruim een miljard dollar van ruimtevaartorganisatie Roskosmos met een Brits-Amerikaanse partner te torpederen wegens gevaar voor de staatsveiligheid. De zaak wordt tot op presidentieel niveau uitgevochten.
Foto YouTube
Roskosmos, geleid door een vroegere vertrouweling van Poetin, de hardliner Dmitri Rogozin, sloot in 2015 een joint venture met het internationale consortium OneWeb, opgezet door Greg Wyler (voorheen Google) met het doel om via 882 satellieten een wereldwijd netwerk van hoge kwaliteit te lanceren voor telecommunicatie en internetverkeer. OneWeb wist al $1.7 miljard aan investeringen aan te trekken van bedrijven als Airbus, Coca-Cola en Virgin. Met de deal zijn Russische orders gemoeid van $1.3 miljard voor de bouw van raketten en de lancering van satellieten boven Rusland.
Volgens de krant Kommersant verklaarde een FSB-functionaris op 24 oktober dat er geen garanties waren dat 'het systeem van satellietcommunicatie geen spionagedoeleinden heeft en geen schade kan berokkenen aan privépersonen en aan de Russische samenleving'. Beperking van het gebruik van dergelijke satellieten op het grondgebied van de Russische Federatie is de enige manier 'om weerstand te bieden aan de bedreigingen die ontstaan door het ontplooien van buitenlandse satellietsystemen voor de toegang tot internet'.
Geheime dienst FSB duikt in de Russische ruimtevaarindustrie
De communicatiesatellieten zouden, te beginnen in februari 2019, gelanceerd worden vanaf lanceerinstallaties in Baikonoer (Kazachstan), Vostotsjny (Rusland) en Coura (Frans-Guyana). Daarvoor werden 21 lanceerraketten van het merk Sojoez besteld bij Roskosmos. Het probleem voor Roskosmos is dat, zelfs als de Russische deelname wordt getorpedeerd, de andere deelnemende landen als Italië, de VS en Noorwegen dat gat zouden kunnen opvangen. In dat geval loopt Rusland dus alleen forse inkomsten mis. Het meningsverschil duurt al meer dan een jaar.
De bestellingen van lanceerinstallaties voor de satellieten zouden de redding kunnen betekenen voor de noodlijdende producent , het Chroenitsjev-centrum, dat een schuld heeft van meer dan duizend miljard roebel.
Spionage voor de Chinezen
Roskosmos ligt ook op ander vlak onder vuur van de FSB. Sinds 19 juli zit ruimtevaartdeskundige Viktor Koedrjavtsev van het Centrale Onderzoeksinstituut voor Machinebouw (TsNIImash) in de Lefortovogevangenis in Moskou vast op beschuldiging van landverraad wegens het delen van informatie met het Belgische Von Karman Instituut voor Fluïde Dynamica. Zijn advocaat Jevgeni Smirnov zei tegen persbureau TASS: ‘We studied the case files, they are linked to an organization with which the Central Research Institute of Machine-Building (TsNIImash) cooperated, not to a country’. Het onderzoeksinstituut, dat onderdeel uitmaakt van Roskosmos, had een overeenkomst met het Belgische instituut die was getekend op het niveau van de Russische regering.
Volgens de advocaat heeft zijn cliënt al 20 jaar geen toegang tot geclassificeerd materiaal en werkt hij niet mee aan het onderzoek omdat hij de beschuldiging verwerpt. Koedrjavtsev werd door de FSB opgepakt na getuigenissen van Vladimir Lapygin.
De 76-jarige Lapygin is een gelauwerd wetenschapper die veertig jaar als raketontwerper werkte bij het TsNIIMasj. Hij werd in mei 2015 opgepakt en is in 2016 veroordeeld tot 7 jaar strafkamp wegens landverraad (art.275 WvS).
Lapygin zou Chinese partners geheime raketinformatie hebben verkocht voor 90.000 dollar. Volgens de geleerde heeft hij zijn Chinese gesprekspartners slechts een demo-versie van een publiekelijk gepatenteerd onderzoek gegeven. Geld is bij hem niet gevonden. Lapygin schreef in de 32 pagina’s lange tekst ‘Hoe ik een spion werd’: ‘De beschuldiging van landverraad is van begin tot eind verzonnen.’ Maar volgens Interfax heeft Lapygin schuld bekend en daarom een verhoudingsgewijs lage straf gekregen. Hij heeft Poetin inmiddels m gratie gevraagd.
De FSB heeft ook invallen gedaan op het kantoor van Dmitri Paison, directeur van het Instituut. Ongeveer 10 werknemers in de ruimtevaartindustrie worden inmiddels verdacht van samenwerking met westerse geheime diensten. Volgens de FSB hebben westerse geheime diensten toegang gehad tot uiterst geheim onderzoek naar supersonische technologie.
(Bronnen: Deutsche Welle, TASS, Interfax, Kommersant, The Bell)